اگر اطرافیانتان به شما میگویند که برای این کارها دیگر دیر شده و سنت زیادی بالا رفته، اما خودتان فکر میکنید که هنوز فرصت هست و حیف است که آن کار بزرگ را شروع نکنید و تنها منتظرید فقط یک نفر درستی امید شما را تایید کند، من دوست دارم آن یک نفر باشم و دستم را روی شانهتان بگذارم و بگویم که هنوز هم دیر نشده است دوست من. اگر باز هم شک دارید، برای اینکه به شما ثابت کنم که هنوز هم دیر نشده و اکنون هم میتوان آن کار بزرگی که سالهاست بدان میاندیشید را شروع کرد، میخواهم داستان زندگی یک ریاضیدان و فیزیکدان بزرگ را برایتان بازگو کنم.
تصویری که میبینید مربوط به جرج گرین است. هرکسی که در رشته های ریاضیات یا فیزیک تحصیل کرده باشد، در همان ترمهای اول دانشگاه با یک نظریهی مهم او یعنی قضیهی گرین (Green Theorem) آشنا میشود. اگر کسی در رشتههای مهندسی نیز تحصیل کرده باشد، با حالت کلیتر این قضیه تحت عنوان قضیهی استوکس، فکر میکنم در درس ریاضی ۲ آشنا میشود. این آقای جرج گرین در انگلستان به دنیا آمد و فرزند یک نانوا بود. پدرش یک آسیاب بادی نیز برای خودش ساخته بود. جرج گرین بیشتر کودکی و جوانیاش را در نانوایی و آسیاب پدرش کار میکرد. او فقط یک سال بین هشت و نه سالگی به مدرسه رفت و قاعدتا هیچگونه تحصیلات آکادمیکی نداشت. وقتی که سی سالش بود در یک کتابخانهی محلی ثبت نام کرد. او در این کتابخانه شروع کرد برای دل خودش ریاضیات خواندن و خودش معلم خودش بود. او خواند و خواند تا اینکه پنج سال بعد در سن سی و پنج سالگی، به تنهایی مقاله ای (مهمترین مقالهاش) را منتشر کرد که در آن اولین بار، از فرمول پتانسیل و تابع گرین و قضیهی گرین صحبت کرده بود. عدهای معتقدند که علت اینکه راههای به کار رفته توسط گرین، بسیار عجیب و متفاوت از دیگران بود، این بود که او خودش معلم خودش بود.
چند سال بعد، یک انسان خیّر و بانفوذ که دوستان زیادی در دانشگاه کمبریج داشت، مقالهی گرین را دید و به او کمک کرد تا مقالهاش را به دوستانش در کمبریج نشان دهد. از این طریق، گرین برای دریافت تحصیلات آکادمیک، در سال ۱۸۳۳ و در سن چهل سالگی، وارد دانشگاه کمبریج شد. او در سال ۱۸۳۷ از این دانشگاه در رشتهی ریاضیات فارغ التحصیل گردید. در سال ۱۸۳۳ مقالهی او در حوزهی قوانین تعادل سیالات و در سال ۱۸۳۵ مقالهاش راجع به جاذبهی الیپسوئید در یک ژورنال معتبر در کمبریج چاپ شد. او همچنین در حوزه های مختلف فیزیک از جمله هیدرودینامیک، اپتیک و صوت نیز کارهایی منتشر کرد که تاثیر زیادی بر این حوزهها داشت. گرین تنها چند سال بعد در سال ۱۸۴۱ و در سن ۴۷ سالگی درگذشت.
او در سی سالگی دریافت به چه حوزهای علاقه دارد، تلاش کرد و در ۴۰ سالگی، به دانشگاه رفت و در ۴۴ سالگی فارغ التحصیل شد. جامعهی علمی او را در همان ۷ سال پایانی زندگیاش شناخت. او نخستین کسی در تاریخ علم بود که برای ابداع نظریهی الکترومغناطیس و ورود ریاضیات به این حوزه دست به تلاش زد. همهی این کارها را نیز ظرف تنها هفده سال انجام داد. البته اگر بیشتر عمر میکرد، کارهای بزرگ دیگری نیز به کارنامهاش اضافه میشد.
– اَبا اِباد