رنگ های متفاوت انسان ها و شکل و شمایل متفاوتشان در نقاط مختلف جهان برای من همواره بسیار جالب است.
اینکه همهی انسانها دارای اجداد مشترک در آفریقا هستند و بعد از اینکه در خشکی های جهان پخش شده اند، در محیط های مختلف، ظاهر آنها اینچنین تغییر کرده است. مردم هر منطقهای تحت تاثیر فشارهای تکاملی مختلف، رنگ پوست، رنگ مو و رنگ چشم متفاوتی پیدا کرده اند. البته از این بین، رنگ پوست انسان شدیدا تحت تاثیر انتخاب طبیعی بوده است. چرا که پوست انسان بیشتر از دو مورد دیگر در حفاظت از انسان نقش داشته است و به همین خاطر، مردم هر منطقه، بیشتر از اینکه رنگ مو یا رنگ چشم مشابه داشته باشند، رنگ پوست مشابهی دارند. آنطور که میتوان گفت در مناطق گرمتر و نزدیکتر به استوا، پوستها تیره تر و در مناطق سردتر و دورتر از استوا، پوست انسانها روشنتر شده است.
توضیحات مختلفی برای این تغییر رنگ پوست ارائه شده است، اما ما در اینجا به یکی از مورد قبول ترین آن ها میپردازیم.
وقتی انسان در جستجوی آب و غذا به محیط باز و گرم رفت، یکی از مهمترین چالشهایی که با آن مواجه شد این بود که دمای بدن خود را پایین نگه دارد. پوستی که مناسب چنین هدفی است، پوستی است که غدد عرق در آن زیاد و موهای آن کم باشد. با موهای کمتر، عرق راحتتر تبخیر میشود و بدن فرد سریعا خنک میشود. اما موی کمتر در سطح بدن، یک مشکل اساسی دارد، اینکه بدن فرد بیشتر در معرض خورشید است، آن هم تابش شدید خورشید در مناطق گرم نزدیک به استوا. راه حل تکامل طبیعی در این مناطق، پوستهای همیشه تیره بود که از انسان در مقابل پرتوهای خورشید بیشتر محافظت میکرد.
احتمالا بپرسید که پوست تیره چطور از انسان در مقابل پرتوی خورشید محافظت میکند؟
باید بدانید که پوست انسان دارای یک کرم ضدآفتاب طبیعی به نام ملانین است که به صورت رنگدانههای قهوهای در پوست انسان وجود دارد. پس رنگ پوست تیره تر، یعنی محافظت بیشتر در مقابل آفتاب شدید. مثلا اشعهی uv در پرتوی خورشید میتواند فولیک اسید که برای انسان ضروریست را از بین ببرد. اما از طرف دیگر ما به نور خورشید تا حدی نیز نیاز داریم. مثلا نور خورشید به بدن انسان در تشکیل ویتامین D3 که در جذب کلسیم ضروریست، کمک میکند. پس وقتی انسان از مناطق گرم به مناطق سرد جابجا شد، نیاز داشت تا همان میزان کم نور خورشید را جذب کند، پس پوست انسانها در این مناطق روشنتر شد. اما جالب است بدانید که مردم قطب شمال مانند بومیهای کانادا و آلاسکا، توانستند در آن محیط سرد نیز، رنگ تیرهی پوست خود را حفظ کنند. چرا که آنها از غذاهای دریایی که سرشار از ویتامین D است تغذیه میکنند و نیازی به میزان زیاد نور خورشید ندارند، در عوض در تابستان که شدت بازتاب نور خورشید از روی یخها زیاد است، آنها به داشتن پوست تیره نیازمندند.