برخی کشورهای حاشیهی خلیج فارس در چند دههی اخیر شاهد یک رشد اقتصادی بسیار سریع بوده اند و به دنبالهی این رشد اقتصادی چشمگیر، جمعیت آنها رشد بسیار فزایندهای داشته است. از طرفی این جمعیت بالا برای ادامهی توسعه نیاز به منابع عظیم آب شیرین دارد و از بین این کشورها، تنها ایران و عراق هستند که به منابع طبیعی آب شیرین دسترسی دارند. سایر کشورهای حوزهی خلیج فارس، آب شیرین مورد نیاز خود را از خلیج فارس و از طریق شیرین سازی آب شور، تامین میکنند.
این کشورها بزرگترین کاربران تکنولوژیهای شیرین سازی آب هستند و حدود ۴۵ درصد شیرین سازی آب دنیا در اینجا صورت میگیرد. روند رشد میزان شیرین سازی آب در خلیج فارسی، به سرعت در حال افزایش است. بله کشورهای حوزهی خلیج فارس به سرعت در حال توسعه هستند، اما این توسعه پایدار نیست. رشد فعالیتهای شیرین سازی آب در خلیج فارس، منجر به افزایش غیرقابل اغماض شوری آب در خلیج فارس شده و خواهد شد و این شوری آب، تاثیرات بسیار مخربی بر اکوسیستم دریایی خلیج فارس خواهد گذاشت.
از طرف دیگر، با افزایش شوری آب خلیج فارس، هزینه های شیرین سازی آب روز به روز افزایش مییابد. چرا که برای شیرین سازی آب شورتر، تکنولوژی بالاتر و هزینه و انرژی بیشتری مورد نیاز است. از طرفی صنعت شیلات در خلیج فارس به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. احتمالا عده ای بگویند که خلیج فارس به آبهای آزاد متصل است و افزایش شوری آن، خیلی زود با جایگزین شدن آبهای تازه از طریق جریانهای اقیانوسی جبران میشود.
اما بایستی بدانیم که تبادل آب بین خلیج فارس و اقیانوس هند در مقایسه با خلیجها و دریاهای مشابه، چندان بالا نیست. چرا که خلیج فارس از طریق تنگهی باریک هرمز با اقیانوس هند در ارتباط است و جهت حرکت جریان آب به گونهای است که آبهای شور و سنگین از قسمتهای عمیق تنگهی هرمز خارج میشوند و آب تازه با شوری کمتر از قسمتهای کمعمق تنگهی هرمز، وارد خلیج فارس میشوند. به همین علت، افزایش شوری آب خلیج فارس به راحتی از طریق جریانهای اقیانوسی جبران نمیشود.
البته تاثیر منفی این حجم از شیرین سازی آب، فقط یک پیشبینی نیست و تاکنون با کاهش تنوع زیستی مرجانها، خارپوستان و حتی کاهش سایز ماهیها همراه بوده است. اسم این توسعه که با نابودی محیط زیست همراه است، هرچیزی که باشد، توسعهی پایدار نیست.
– اَبا اِباد
تصویر بالا: تاسیسات شیرین سازی آب در حوزهی خلیج فارس، دایرههای سبز تاسیسات فعال و شش ضلعیهای زرد، تا سال ۲۰۳۰ به بهره برداری خواهد رسید.