ما در سطوح بنیادین جهان چیزی به اسم ذره نداریم. اساسا اینکه ما به فوتون میگوییم ذرهی نور، یک نوع مسامحه است و اینطور نیست که فوتونها ذراتی مانند دانههای شن باشند که بسیار ریزتر از آن هستند. این یک واقعیت فیزیکیست که چیزهایی که ما در سطوح بنیادین آنها را به عنوان ذره میشناسیم، در واقع فقط ارتعاشات میدانهای کوانتومی هستند. نظریهی میدانهای کوانتومی، اساس حوزهایست که فیزیکدانان ذرات به آن میپردازند. اما همانطور که میبینید، نام ذره نیز با مسامحه وارد نام این حوزهی فیزیک شده است. چون ما یک ذره را بهتر درک میکند تا ارتعاشات یک میدان را. خب این کاملا طبیعیست. چون اصولا کسی جایی جز در رشتهی فیزیک در مقاطع تحصیلات تکمیلی، چیزی راجع به میدانهای کوانتومی نمیشنود.
اما منظور از میدان چیست؟
ما وقتی از میدان صحبت میکنیم، راجع به چیزی حرف میزنیم که در هر نقطه از فضا مقداری دارد. آن مقدار میتواند هرچیز قابل اندازهگیری باشد. مثلا دمای اتمسفر زمین در هر نقطه از اتمسفر زمین مقداری دارد. به همین خاطر میتوانیم بگوییم میدان دمایی اتمسفر زمین. الان اینجا دما ۱۸ درجه است، شهر نزدیک من دما ۲۰ درجه است. در آن یکی شهر دما ۱۹ درجه است. حالا یک میدان یا field داریم. رطوبت یا فشار اتمسفر نیز میدانهای دیگریست که میتوانیم تصور کنیم. اما اینها میدانهای بنیادین یا fundamental fields نیستند. اینها ویژگیهایی هستندکه هوای یک منطقه دارد. اگر هوا در جایی نباشد، چنین میدانی نیز وجود ندارد.
مثلا شما اگر از اتمسفر زمین خارج شوید، آنوقت رطوبت چه معنایی دارد؟
آنجا که بخار آب و هوا نیست که میدان رطوبت داشته باشیم. اما برخی میدانها، میدانهای بنیادین هستند. یعنی خودشان از چیزی ساخته نشده اند، بلکه جهان از آنها ساخته شده است. براساس نظریهی میدانهای کوانتومی که نظریهی غالب حال حاضر فیزیک است، هرچیزی در جهان از این میدانها ساخته شده. مثلا میدان الکترومغناطیس، از چیز دیگری ساخته نشده است، ولی خودش فوتون را میسازد. این میدان در کل جهان وجود دارد، اما در حالت پایه و انرژی (به طور میانگین) صفر. اگر شما در این نقطه فوتون دارید، در واقع این میدان در آن نقطه برانگیخته شده و در اثر ارتعاش آن، چیزی به اسم فوتون ایجاد شده است. پس این فوتون ذره نیست، بلکه ارتعاش این میدان الکترومغناطیس است.
شبیه تصویر بالا که انگار یک سفره را پهن کرده اید و حالا ناگهان یک گوشهی سفره را بالا پایین میکنید و موجی در سفره منتشر میشود. نقاط پرانرژی که قلههای این امواج هستند، همان چیزیست که ما به آن ذره میگوییم و البته خودمان هم از همین ذرات تشکیل شده ایم. پس ما همگی تنها ارتعاشات میدانهای کوانتومی هستیم.
– اَبا اِباد