سریال بسیار زیبای هزاردستان اثر بینظیر زنده یاد علی حاتمی، یک سریال پانزده قسمتیست و طول هر قسمت از آن نیز ۴۵ دقیقه است. ساخت این سریال از سال ۵۸ تا سال ۶۶ طول کشیده. یعنی ۸ سال! برای پانزده قسمت یا به عبارتی، ۶ ماه برای هر قسمت وقت گذاشته شده است. علی حاتمی برای ساخت این سریال حتی شهرک سینمایی غزالی را ساخت. خودش جایی میگوید که در زمان شروع ساخت این سریال جوان بوده و وقتی ساخت سریال به پایان رسیده، پیرمردی از شهرک سینمایی خارج شده است. جای دیگری میگوید که فیلمنامهی آن ۸ تا ۱۰ بار بازنویسی شده است. شما این موضوع را میتوانید در تمام طول این سریال زیبا نیز مشاهده کنید. ۶ ماه برای هر قسمت یعنی روی تک تک جزئیات صحنه و تک تک کلمات و حالات چهرهی بازیگران فکر شده. صحنههای مختلف سریال نیز بارها و بارها فیلمبرداری شده تا در نهایت این اثر ماندگار خلق شده است.
این روحیهی علی حاتمی برای من خیلی الهام بخش و جذاب است. اینکه شخصی اینقدر در کارش عمیق باشد و برای بیرون دادن کار، عجلهای نداشته باشد، از دید من بسیار با ارزش و البته کمیاب است. علی حاتمی حتی برای آخرین فیلمش یعنی فیلم جهان پهلوان تختی نیز از سال ۷۰ تا ۷۵ مشغول مطالعه و تحقیق بود. با اینکه در این سالها مشخص شده بود که به سرطان مبتلاست، باز هم در بیرون دادن این اثر، عجله نمیکرد تا کاری سطحی به مخاطب عرضه نکند. هرچند که متاسفانه مدت کوتاهی بعد از آغاز ساخت فیلم، از دنیا رفت.
ما همین مساله را در مورد شخصیتهای بزرگ دیگری نیز میبینیم. مثلا فردوسی به گفتهی خودش، شاهنامه را در طی سی سال سروده است. یا سعدی که در ۲۰ سالگی از شیراز خارج شد و سی سال به گوشه و کنار جهان رفت و تازه در ۵۰ سالگی، نگارش دو اثر جاودانهاش یعنی بوستان و گلستان آغاز نمود. خلق یک اثر عمیق و ماندگار، کار یک روز و دو روز نیست و حتما به یک پشتوانهی فکری قوی نیاز دارد. اگر اثری اینچنین نباشد، یا شناخته نمیشود و یا اگر شناخته شود، خیلی زود به دست فراموشی سپرده خواهد شد. اما میبینید که امروز از هر چند نفر، یک نفر کتابی منتشر کرده و با افتخار هرجا میرود، خودش را نویسندهی فلان کتاب معرفی میکند. ولی اگر دنبالش را بگیرید میبینید که با هزار منت و بیچارگی، ناشری را راضی کرده که کتابش را بدون حق الزحمه چاپ کند. حالا غیر از خودش و اطرافیانش، کسی اسم آن کتاب را نشنیده است و احتمالا بعد از چند سال، خودش نیز اسم کتاب را از یاد خواهد برد.
غرض اینکه انسان نباید غوره نشده، مویز گردد.
به قول حضرت مولانا که میگوید : مدتی این مثنوی تاخیر شد، مهلتی بایست تا خون شیر شد، آدم بهتر است یک مدت در بیرون دادن مثنویاش تاخیر کند تا که حداقل افکارش جا بیفتد.
تصویر فوق: دنیل دی لوئیس که در فیلمهای زیادی نقش آفرینی نکرده، اما هر بار هم که بازی کرده، از بابت بازی بینظیرش، جوایز جشنوارههای مختلف را درو کرده است. مصداق بارز این بیت از بوستان سعدی که صد انداختی تیر و هر صد خطاست، اگر هوشمندی یک انداز و راست.
– اَبا اِباد