مریخی یا زمینی؟

ما اکنون دقیقا می‌دانیم که یک موجود تک سلولی، با چه مکانیزمی و از طریق چه فرآیندی، می‌تواند بعد از چند‌ میلیون سال، به انسان تبدیل شود. ما دقیقا اجدادمان را یک به یک می‌شناسیم و با دنبال کردن شواهد دیرینه شناسی، می‌دانیم که اجداد ما از کجا به کجا رفته اند. ما دقیقا می‌دانیم که با میمون‌ها، یک جد مشترک‌ داریم و همه‌ی نخستی سانان، به نوعی پسرعموهای ما هستند. تکامل طبیعی، اکنون در حد یک فرضیه نیست که بعضی‌ها از روی بی اطلاعی فکر می‌کنند رد شده است. اتفاقا تکامل طبیعی داروین، بهترین و معتبرترین نظریه‌ای‌ست که راجع به تکامل موجودات در اختیار داریم‌. شواهد متعددی نیز برای آن وجود دارد که ما چطور به اینجا رسیده ایم. اما علیرغم اینکه نظریه‌ی تکامل طبیعی داروین، پاسخ بسیاری از پرسش‌های ما را داده است، یک قطعه‌ی گمشده‌ی بزرگ در این پازل وجود دارد.

اینکه ما دقیقا نمی‌دانیم که آن حیات اولیه از کجا آمده و چطور شکل گرفته است؟

سر و کله‌ی آن موجود زنده‌ی آغازین، از کجا پیدا شده است؟

فرضیات متعددی در این رابطه وجود دارد، اما شواهد برای پذیرش هیچیک از این فرضیات هنوز چندان کافی نیست. در بین این فرضیات، فرضیه‌ای وجود دارد که می‌گوید حیات اولیه از مریخ به زمین آمده است. دانشمندانی که از این فرضیه دفاع می‌کنند، دلایلی برای آن نیز دارند. از جمله اینکه مریخ بسیار قبل‌تر از زمین واجد شرایط شکل‌گیری حیات بوده است. ما می‌دانیم کره‌ی زمین حدود ۴/۵ میلیارد سال قبل تشکیل شد. اما دویست میلیون سال طول کشید تا در ۴/۳ میلیارد سال قبل، دمای سطح زمین کاهش یابد و برای شکل‌گیری حیات آماده شود.

اما شرایط برای مریخ متفاوت بود. از آنجایی که جرم مریخ تقریبا نصف جرم زمین است و همچنین در فاصله‌ی دورتری از خورشید قرار دارد، نسبت به زمین، زمان کمتری طول کشید که مریخ سرد شود. پس شانس اینکه حیات بر روی مریخ، زودتر از زمین شکل بگیرد وجود داشته است.

از طرفی، مطالعه‌ی شهاب سنگ‌هایی که از فضا به سمت زمین آمده است، نشان می‌دهد که منشأ بعضی از آن‌ها، مریخ است. ممکن است که شهاب سنگ‌ها، حیات را با خود از مریخ به زمین آورده باشند. گروهی از پژوهشگران آمریکایی در سال ۱۹۸۴، یکی از این شهاب سنگ‌های عجیب را در قطب جنوب پیدا کردند. تحقیقات نشان داد که این شهاب سنگ با نام ALH84001 از مریخ جدا شده و به زمین آمده است. تحقیقات بعدی نشان داد که عمر این شهاب سنگ، حدود ۴ میلیارد سال است، درست سیصد میلیون سال قبل از شکل گیری حیات بر روی زمین.

در سال ۱۹۹۶، وقتی گروهی از دانشمندان ناسا، تصاویر میکروسکوپ الکترونی مربوط به این شهاب سنگ را مشاهده می‌کردند، به شکل‌های جالب و‌ عجیبی درون آن برخوردند. این شکل‌ها شبیه فسیل‌ موجوداتی مانند باکتری‌ها بود. نتایج این پژوهش سریعا در ژورنال معتبر ساینس به چاپ رسید. این خبر آنقدر سر و صدا به پا کرد که حتی بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت ایالات متحده قصد داشت در یک سخنرانی، از اکتشاف بزرگ خبر دهد. اما علم شوخی بردار نیست و با سر و صدا نمی‌توان چیزی را اثبات کرد.

دانشمندان یک اشکال جدی به این فرضیه وارد کردند. اینکه نمی‌توان صرفا با استفاده از مورفولوژی یا شکل، نتیجه‌ گرفت که این اشکال واقعا مربوط به باکتری‌ها بوده است. هرچند که علت ایجاد این اشکال در این شهاب سنگ هنوز دقیقا مشخص نیست، اما این فرضیه هنوز هم کاملا رد نشده است و ممکن است در آینده بفهمیم که ما به این شهاب سنگ ها از مریخ به زمین آمده ایم و بواقع خودمان مریخی بوده ایم.

– اَبا اِباد