فیلم زیبای خواهران غریب ساختهی زنده یاد کیومرث پوراحمد و محصول سال ۱۳۷۴، یکی از آن فیلمهایی بود که در کودکی خیلی دوست داشتم و هربار که تکرار آن در روز مادر از تلویزیون پخش میشد، مجددا تکرارش را هم تماشا میکردم. این فیلم دربارهی داستان دو خواهر دوقلوست که پدر و مادرشان از هم جدا شدهاند و یکی پیش پدر (زنده یاد خسرو شکیبایی) و دیگری پیش مادر (افسانه بایگان) زندگی میکند. آنها اتفاقی همدیگر را در مدرسه پیدا میکنند و جایشان را با یکدیگر عوض میکنند و هیچکس هم متوجه این موضوع نمیشود.
از این فیلم بیشتر از هر چیزی، صدای دلنشنین خسرو شکیبایی که آهنگی با این آغاز میخواند که “مادر من مادر من تو یاری و یاور من…” خیلی به دل من مینشیند و هروقت آن را میشنوم، خاطرات کودکیام برایم دوباره زنده میشود. دختربچهای که از دیدن اینکه پدرش اینچنین زیبا ترانه میخواند دهانش باز مانده و چشمانش برق میزند. فکر میکنم دوقلو بودن هم تجربهی خیلی زیباییست. راستی بد نیست بدانیم که:
اکثر ستارگانی که در آسمان میبینیم، دوقلو هستند که به آنها سیستمهای ستارهای دوقلو یا binary star systems گفته میشود.
اینطور نیست که این ستارگان در حال عبور از کنار هم، یکدیگر را ملاقات کرده باشند و در اثر جاذبه به یکدیگر پیوسته باشند. آنها واقعا دوقلو هستند و با هم و از شکم یک مادر متولد شدهاند. حتی ساختار اکثر این دوقلوها هم مانند یکدیگر است. جالبتر اینکه اکثر ستارگان آسمان شب، دوقلو هستند و از بابت نزدیکی زیاد، ما آنها را یکی میبینیم. حتی نزدیکترین ستارگان به ما یعنی سامانهی ستارهای قنطورس، از یک سه قلو به نامهای آلفا قنطورس A، آلفا قنطورس B و پروکسیما قنطورس تشکیل شده است. اما ما وقتی به خورشید خودمان نگاه میکنیم، میبینیم که خورشید ما قل ندارد و یک ستارهی تک و تنها در این گوشهی کهکشان است.
اما مگر خورشید ما چه گناهی کرده که دوقلو نبوده و قل ندارد؟ خورشید هم یک ستاره مثل بقیهی ستارگان است. دانشمندان اخترفیزیک و اخترشناسی، فرضیات مختلفی در این رابطه ارائه کردهاند. از آنجایی که اکثر ستارگان دوقلو هستند و شبیهسازیهای تشکیل ستارگان نشان میدهد که احتمال تولد دوقلو در ستارگان بسیار بیشتر از احتمال تولد تک قلو در آنهاست، این احتمال وجود دارد که خورشید ما یا یک دوقلو دارد که از خورشید بسیار دور است و تاریک و از این بابت ما آن را نمیبینیم. احتمال دیگر هم این است که خورشید و دوقلوی آن، مدتی بعد از تولدشان، مثل خواهران غریب در آن فیلم، از یکدیگر دور شده باشند. شواهد زیادی در پشتیبانی این دو فرضیه وجود دارد. مثلا اینکه چرا ابر اورت که خیلی از دنبالهدارها از آن سرچشمه میگیرند و در فاصلهی یک سال نوری از خورشید قرار دارد، هیچوقت به خورشید نزدیک نشده است؟
ممکن است ستارهی خاموش دوقلوی خورشید مانع این شده باشد. شاهد دیگر اینکه خورشید ما به میزان بسیار کمی از صفحهی منظومهی شمسی کج شده است. ممکن است دوقلوی خورشید زمانی با گرانش خود باعث این انحراف شده و بعد خود از خورشید دور شده است. پیدا کردن دوقلوی خورشید در این دریای ستارگان کار دشواریست. اما راستش را بخواهید، دور شدن دوقلوی خورشید از آن به نفع ما تمام شده است. اگر دوقلوی خورشید در نزدیک آن باقی میماند، ممکن بود که حیات هیچوقت روی زمین شکل نگیرد. چرا که آنموقع، مدار چرخش سیارات به دور خورشید اینقدر منظم نبود و احتمالا شکلگیری حیات از بابت تغییرات شدید دمایی، عملا منتفی میشد.
– ابا اباد