این روزها بسیاری از ایرانیان به دنبال این هستند که به گونهای مسئولیت اجتماعی خود را در قبال کشور خود و جامعهای که بدان تعلق دارند، به انجام برسانند و به گونهای، در این گذار از شبه مدرنیته به مدرنیته، ایفای نقش نمایند.
اگر کسی از من بپرسد که چه کاری موثرتر است، من پاسخی ندارم و نمیتوانم نظر خاصی ارائه دهم، چرا که در این زمینه تخصصی ندارم.
بهتر است این دست سوالات از صاحب نظران عرصههای اجتماعی و سیاسی پرسیده شود. اما به عنوان کسی که برای ترویج فرهنگ دانشدوستی و دانشاندوزی در جامعهی ایرانی تلاش کرده و بدین شکل سعی دارم در اعتلای فرهنگی کشورم نقشی ایفا نمایم، علاقه دارم در این رابطه عبارتی از یک دانشمند بزرگ معاصر که در این مسیر همواره برای من انگیزه بخش بوده است، با شما دوستانم به اشتراک بگذارم. کمتر کسیست که نام لویی پاستور، شیمیدان و زیستشناس بزرگ فرانسوی را حتی با گذشت بیش از صد و بیست سال از درگذشت او (۱۸۹۵) نشنیده باشد.
ابداع روش رفع آلودگی باکتریایی شیر که به عنوان روش پاستوریزاسیون شناخته میشود، از کارهای اوست.
از او همچنین به عنوان “پدر باکتری شناسی” و “پدر میکروب شناسی” (یا بهتر است بگوییم یکی از پدران) نیز یاد میشود. کشف واکسن سیاهزخم و هاری نیز از کارهای اوست.
در بخشی از کتاب زندگی پاستور، نوشتهی R. L. Devonshire (به زبان فرانسوی و ترجمهی انگلیسی توسط رنه والری رادوت که بعدا به فارسی نیز ترجمه شده است)، جملهای از لویی پاستور، این دانشمند برجستهی معاصر نقل شده که خواندن آن در این روزهای پرتلاطم، میتواند بسیار تاثیرگذار باشد. ترجمهی آن چنین است (اصل عبارت در انتهای مطلب): در هر حرفهای که هستید، نه اجازه دهید که به بدبینیهای تحقیرآمیز و بیحاصل آلوده شوید و نه بگذارید غم و اندوهی که در زمانهای خاصی بر ملتها میگذرد، شما را دلسرد کند. در آرامش آزمایشگاهها و کتابخانهها زندگی کنید.
نخست از خود بپرسید:
“من برای آموزش خود چه کردهام؟”
و همچنان که پیش میروید، بپرسید: “من برای کشورم چه کردهام؟”
و زمانی فرا میرسد که از فکر کردن به اینکه به نحوی در پیشرفت و اعتلای بشریت سهمی داشتهاید، بینهایت خوشحال خواهید شد. اما هر پاداشی که زندگی به تلاشهایمان بدهد یا ندهد، اجازه دهید وقتی به هدف بزرگ نزدیک میشویم، بتوانیم بگوییم:
“من آنچه را در توان داشتم انجام دادم”
اصل عبارت به زبان انگلیسی: