کافیست هندزفری را روی گوشهایتان قرار دهید و آهنگ مورد علاقهی خود را پخش کنید، گویی جهان اطرافتان رنگ یک تئاتر یا فیلم را به خود میگیرد، مخصوصا اگر این آهنگ مربوط به فیلمی باشد که به آن علاقهی زیادی دارید و برایتان خاطره انگیز است. اگر به موسیقی عاشقانهای گوش دهید، مشاهدهی زوجی که عاشقانه یکدیگر را در آغوش گرفتهاند و بر لبهای یکدیگر بوسه میزنند نیز، به چشم شما همچون یک فیلم عاشقانه، باشکوه به نظر میرسد. موسیقی همچنین نوستالژی را در ما بیدار میکند. اگر حتی در جادههای آلمان هم قطعهای موسیقی از بانو هایده گوش بدهید، باز به یاد سفرهای کودکی در جادههای شمال میافتیم و احساس سرخوشی به ما دست میدهد. باید قبول کنیم که موسیقی به دنیای ما، رنگ و بوی دیگری میدهد.
اما این موسیقی چطور اینگونه بر دنیای ما انسانها تاثیر میگذارد؟
پاسخ به این سوال یکی از موضوعات مهم مورد پژوهش در حوزهی علوم اعصاب یا نوروساینس است. طبق پژوهشی که اخیرا در سال ۲۰۲۱ توسط گروهی از دانشمندان کانادایی صورت گرفته است و نتایج آن در ژورنال نوروساینس به چاپ رسیده است (لینک مقاله)، دلیل لذتبخش بودن موسیقی برای ما، ارتباط بین سیستم شنوایی و سیستم پاداش مغزی است. دقیقا مشخص نیست که موسیقی از نظر بیولوژیکی چه سودی به ما میرساند. اما تصویربرداریهای عصبی نشان میدهد که سیستم پاداش مغزی ما، به موسیقی همانند هر پاداش دیگری مانند غذا یا پول پاسخ میدهد. پس پر بیراه نگفتهایم اگر بگوییم موسیقی غذای روح است. هنگامی که ما یک غذای لذید میخوریم یا در یک مسابقهی بخت آزمایی، مبلغی پول میبریم، سیستم پاداش مغزی ما فعال میشود و با ترشح هورمون دوپامین، حس سرخوشی به ما دست میدهد. این محققان نشان دادند که مغز ما در مقابل موسیقی نیز چنین واکنشی از خود نشان میدهد. در این پژوهش، برای گروهی از طرفداران موسیقی پاپ، تعدادی موسیقی پخش شد و فعالیت مغزی آنها به کمک تصویربرداری fMRI بررسی شد. همچنین سیستم پاداش مغزی برخی از آنها پیش از پخش موسیقی، با روشهای خاصی برانگیخته شد.