تالاب یا wetland به قسمتی از زمین گفته می‌شود که از آب پوشیده باشد یا از آب اشباع باشد.
منشا این آب اغلب آب‌های زیرزمینی است که از طریق یک چشمه، به تالاب می‌ریزند. همچنین ممکن است آب از یک رودخانه یا دریاچه‌ی مجاور وارد تالاب شود. تالاب همینطور ممکن است در مناطق ساحلی، در اثر جذر و مد دریا ایجاد شود. پیشتر در ایران، ۱۴۱ تالاب ثبت شده است که حدود ۳ میلیون هکتار مساحت داشته اند. اما با تشدید گرمایش زمین و سوء مدیریت‌ها، بسیاری از این تالاب‌ها در حال ناپدید شدن است. سرعت نابودی تالاب‌ها در سرتاسر جهان، بسیار سریع‌تر و حدود سه برابر سرعت نابودی جنگل‌هاست. تنها در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۵، حدود یک سوم تالاب‌های کره‌ی زمین از بین رفته است.
اما چرا تالاب‌ها اهمیت دارند؟
مطمئنا اهمیت تالاب‌ها تنها از بابت زیبایی آنها نیست. یکی از مهم‌ترین تاثیرات تالاب‌ها این است که آب‌های سطحی اضافی مثل آب حاصل از سیلاب در تالاب‌ها جمع می‌شوند و از این بابت، برای کشورهایی که مشکلات خشکسالی دارند، حائز اهمیت هستند. یکی از انواع تالاب‌ها، جنگل‌های حرا (mangro) هستند که در مناطق ساحلی از جمله برخی مناطق ساحلی خلیج فارس و دریای عمان قرار دارند. این نوع تالاب‌ها نیز تاثیرات مهمی دارند. از جمله اینکه از ساحل در برابر امواج خروشان محافظت می‌کنند و همچنین زیستگاه امنی برای بسیاری از موجودات زنده هستند. از سوی دیگر، جنگل‌های حرا از صخره‌های مرجانی و موجودات زنده‌ای که در آنها زندگی می‌کنند، محافظت می‌کنند.
به طور کلی، تالاب‌ها از جمله مهم‌ترین زیستگاه‌های بسیاری از گونه‌های پرندگان و جانوران آبزی به حساب می‌کند. به گونه‌ای که حدود ۳۰ درصد از انواع گونه‌های مهره داران جهان، در تالاب‌ها زندگی می‌کنند. جالب است بدانید که تالاب‌ها با جذب دی اکسید کربن از اتمسفر زمین، نقش مهمی در کنترل تغییرات اقلیمی دارند. در واقع تالاب‌ها بیش از هر اکوسیستم دیگری در زمین، دی اکسید کربن را در خود ذخیره می‌کنند. پوده زارها (peatlands، تورب زمین‌ها، توده‌های متراکم قهوه‌ای و سیاهرنگ گیاهان) که خود نوعی تالاب هستند، به تنهایی دو برابر تمام جنگل‌های دنیا درون خود کربن ذخیره می‌کنند. طبق اعلام کنوانسیون رامسر، حدود ۳۵ درصد کربن زمین در تالاب‌ها ذخیره شده است و در صورت نابودی تالاب‌ها، تغییرات اقلیمی بسیار شدیدتر خواهد شد.
پی‌نوشت یک: کنوانسیون رامسر یا کنوانسیون تالاب ها یک معاهده بین دولتی است که چارچوبی را برای حفاظت و استفاده هوشمندانه از تالاب‌ها و منابع آنها فراهم می‌کند. این کنوانسیون در سال ۱۹۷۱ (۱۳۴۹ شمسی) در شهر رامسر ایران به تصویب رسید و در سال ۱۹۷۵ (۱۳۵۳ شمسی) لازم الاجرا شد.
پی‌نوشت دو: موضوع این پست، برگرفته از ارائه‌ی دوست عزیز، آقای رضا رودسری در یکی از سمپوزیوم‌های هامبورگ می‌باشد.