در سال ۲۰۰۹، گروهی از دانشمندان اروپایی چارچوبی را برای بیان محدودیت‌های تاثیر انسان‌ها روی سیستم زمین ارائه دادند و نام آن را Planetary Boundaries یا مرزهای سیاره‌ای نامیدند. این مرزها به طور ساده (و البته به شکل کمی) به انسان می‌گوید که تا کجا می‌تواند پیش برود بدون اینکه سیستم کره‌ی زمین را به هم بزند.
اما چرا چنین مرزهایی برای انسان‌ها مشخص شده است؟
به این علت که در ده هزار سال گذشته، سیستم‌های کره‌ی زمین به خوبی و به شکلی پایا (stable) عمل می‌کرده است. اما طی چند قرن اخیر و پس از انقلاب صنعتی، این پایایی در حال به هم خوردن است که مستقیما در نتیجه‌ی فعالیت‌های انسانی بوده است. تغییرات محیط زیستی ناشی از فعالیت‌های انسان، ممکن است برگشت پذیر نباشد و در نهایت، شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که مانع پیشرفت و توسعه شود. علت اهمیت مفهوم توسعه‌ی پایدار نیز همین است. اگر ما ناگهان، تا حد زیادی به شکل اقتصادی توسعه پیدا کنیم، اما طبیعت نابود شود، دیگر نمی‌توانیم به توسعه ادامه دهیم و متوقف خواهیم شد. از این جهت، اهمیت مشخص شدن مرزهای سیاره‌ای بیش از پیش آشکار می‌شود.
مرزهای سیاره‌ای، مجموعه‌ای از ۹ مرز تعریف شده است که اگر داخل این مرزها باقی بمانیم، می‌توانیم به پیشرفت و توسعه ادامه دهیم و در عین حال، فرصت پیشرفت و توسعه را برای نسل‌های آینده نیز حفظ کنیم. البته باید توجه داشت که فرآیندهای مربوط به هریک از این مرزها، کاملا مستقل از یکدیگر نیست و ممکن است رد کردن یک مرز، منجر به رد کردن مرز دیگری نیز شود. پس ما نمی‌توانیم مثلا صرفا روی تغییرات اقلیمی تمرکز کنیم، بلکه همه‌ی این مرزها بایستی مورد توجه ما باشند.
اما این مرزها چیست؟
۱ – تغییرات اقلیمی
۲ – تغییر در یکپارچگی بیوسفر (از بین رفتن تنوع زیستی و انقراض گونه ها)
۳ – تخریب لایه اُزُن استراتوسفر
۴ – اسیدی شدن اقیانوس
۵ – جریان های بیوژئوشیمیایی (چرخه های فسفر و نیتروژن)
۶ – تغییر سیستمی زمین (به عنوان مثال جنگل زدایی)
۷ – میزان مصرف آب شیرین
۸ – میزان آئروسل اتمسفر (ذرات میکروسکوپی در جو که بر اقلیم و موجودات زنده تأثیر می گذارد)
۹ – آلودگی شیمیایی و مسائل نوظهور
خبر بد : مطابق تصویر، از بین این ۹ مرز، ما تاکنون و تا سال ۲۰۲۳ از ۶ مرز عبور کرده ایم (در شش بخش از دایره‌ی سبز خارج شده ایم).
خبر خوب : این تغییرات هنوز برگشت پذیر است. مثلا ما موفق شدیم به کمک علم و از طریق همکاری، حفره‌ی ایجاد شده در لایه‌ی ازون را ترمیم کنیم و به داخل مرز بازگردیم.
– اَبا اِباد
