کوهنوردان حرفهای، همواره در تلاشند تا مرزهای توانایی انسان را جابجا کنند. تا پیش از سال ۱۹۵۳، فتح قلهی اورست، یک امر دست نیافتنی به نظر میآمد تا اینکه سِر ادموند هیلاری به کمک تنزینگ نورگای، موفق شدند در این سال اورست را فتح کنند. بعد از آن کوهنوردان گفتند که آیا ما میتوانیم اورست را بدون کپسول اکسیژن فتح کنیم؟
۲۵ سال بعد در سال ۱۹۷۸، رینولد مسنر موفق شد این کار را بکند. آنوقت بود که کوهنوردان گفتند آیا کسی میتواند اورست را در زمستان صعود کند؟
۲ سال بعد در سال ۱۹۸۰، لژک سیشی و کرزیژتف ویلیکی موفق شدند که اورست را در زمستان فتح کنند. آنوقت کوهنوردان گفتند آیا کسی میتواند اورست را تنها در یک روز فتح کند؟
۱۶ سال بعد در سال ۱۹۹۶، هنس کمرلندر موفق شد، در ۱۶ ساعت قلهی اورست را صعود کند و بازگردد. و شکستن این مرزها همچنان ادامه دارد. اما ما در دنیای فیزیک هم چنین رکوردهایی داریم. البته بهتر است بگوییم چنین دستاوردهایی. زمانی که یک نظریهی جدید موفق میشود به درستی نتایج آزمایشات را پیشبینی و تحلیل کند، فیزیکدانان مانند کوهنوردان دوباره به جنب و جوش میافتند و میگویند، این چطور و آن چطور؟
در حال حاضر، معتبرترین و جدیدترین نظریه در حوزهی فیزیک ذرات، مدل استاندارد است که با کشف ذرهی هیگز در سال ۲۰۱۲، کامل شده و توانستنه نتایج بسیاری از آزمایشات را با دقت بسیار بالا، پیشبینی کند که نشان میدهد، چقدر این مدل موفق بوده است. این مدل، ماحصل تلاش ۱۲۰ سالهی فیزیکدانان در حوزههای مختلف فیزیک مدرن به حساب میآید. حالا اما فیزیکدانان مانند آن کوهنوردان میگویند چرا اینجا بایستیم و یک قدم فراتر نرویم؟
آیا با این مدل میتوان رفتار همهی ذرات از جمله ذرات مادهی تاریک را پیشبینی کرد؟
جالب است بدانید که امروز اگر به صفحات کاری بسیاری از فیزیکدانان حوزهی فیزیک ذرات مراجعه کنید، اولین حوزهی تحقیقاتی که اکثرا برای خودشان ذکر کرده اند این است : physics beyond the standard model یعنی فیزیک ورای مدل استاندارد یا به اختصار BSM.
این فیزیکدانان مانند همان کوهنوردان تلاش میکنند تا پایشان را کمی بالاتر بگذارند و به سوالاتی که مدل استاندارد هنوز برای آنها پاسخی ندارد، پاسخ دهند. فیزیکدانان هنوز موفق نشده اند به کمک مدل استاندارد، به سوالاتی مانند اینکه جنس مادهی تاریک و انرژی تاریک چیست یا اینکه چرا در جهان مقدار ماده از پادماده بیشتر است، پاسخ دهند.
از نظر من، برای انسان، چیزی به اسم قناعت معنا ندارد. حرص و ولع انسان برای غلبه بر محدودیتها و دستیابی به دست نیافتنیها بوده که باعث شده آن کوهنوردان امروز اورست را در ده ساعت صعود کنند و این فیزیکدانان امروز به دنبال پاسخ به بیپاسخترین و بنیادینترین سوالات بشر باشند.
– اَبا اِباد