من این کلمه را خیلی دوست دارم “ذخیره گاه زیست کره”. با اینکه تا مدتی قبل نمی‌دانستم معنی دقیق آن چیست و از کجا آمده است، هر بار با شنیدن این اصطلاح، حس خوبی پیدا می‌کردم. بالاخره روزی تصمیم گرفتم در مورد آن مطالعه کنم و بفهمم ذخیره گاه زیست کره چیست و بعد از اینکه معنای آن را متوجه شدم، تصمیم گرفتم معنای دقیق آن را با شما مخاطبانم نیز به اشتراک بگذارم.
بسیاری از پست‌های من به این شکل خلق می‌شود، چیزی را می‌شنوم، راجع به آن نمی‌دانم، تحقیق و مطالعه و تفکر می‌کنم، می‌نویسم و سپس منتشر می‌کنم. این می‌شود تئوری خانایی دی‌داد یعنی خواندن، اندیشیدن، نوشتن، انتشار دادن (خانا). این روشی‌ست که هرکسی را قادر می‌سازد دست به قلم شود و محتوای با ارزش و سازنده، تولید کند.
تعریف ذخیره گاه زیست کره یا Biosphere Reserves ذیل یکی از برنامه‌های مهم یونسکو تحت عنوان برنامه‌ی انسان و زیست کره (Man And Biosphere یا برنامه‌ی MAB) قرار می‌گیرد.
این برنامه که اولین بار در سال ۱۹۷۰ میلادی ارائه شد، اولین برنامه‌ای است که به شکلی جدی و در سطح جهانی، به دنبال درک ارتباط انسان با محیط زیست است. اما این برنامه نیاز به یک ابزار یا بهتر است بگوییم نیاز به یک آزمایشگاه دارد که راه‌هایی یافت شود که این ارتباط انسان و محیط به بهترین شکل سامان یابد. منظور از بهترین شکل نیز در اینجا، بهترین از منظر توسعه‌ی پایدار است، توسعه‌ای که هم نیازهای انسان برآورده شود و هم به محیط زیست آسیبی وارد نگردد. آزمایشگاه این برنامه‌ی انسان و زیست کره، همین ذخیره گاه های زیست کره است.
البته لفظ آزمایشگاه نباید ما را به اشتباه بیندازد، ذخیره گاه های زیست کره در واقع مکان‌هایی هستند که ما قرار است در آن‌ها توسعه‌ی پایدار را یاد بگیریم و تمرین کنیم. در این مناطق ما می‌خواهیم علاوه بر توسعه‌ی اجتماعی، از تنوع زیستی محافظت کنیم و تغییرات و تعاملات را به خوبی مدیریت نماییم. با شناخته شدن یک منطقه (چه در دریا چه در خشکی یا در ساحل) به عنوان ذخیره گاه زیست کره، ما خودمان را به حفاظت از محیط زیست آن منطقه ملزم می‌کنیم و بدین شکل، در می‌یابیم که در سطح جهانی، چطور می‌توانیم از حیات بر روی کره‌ی زمین در مقابل چالش های بزرگ، محافظت کنیم.
تعداد ذخیره گاه های زیست کره در کشورمان ایران، ۱۳ تاست که در نقشه‌ی بالا می‌توانید محل آن‌ها را ببینید. این ذخیره گاه ها در ایران، حدود ۸۰۰۰ گونه‌ی گیاهی، ۵۰۲ گونه‌ی پرندگان، ۱۶۴ گونه‌ی پستانداران، ۲۰۹ گونه‌ی خزندگان و ۳۷۵ گونه‌ی پروانه را در خود جای داده است. البته وظیفه‌ی محافظت از این ذخیره گاه ها، علاوه بر دولت‌ها، بر عهده‌ی مردم نیز هست و ما نیز باید خودمان را در محافظت از آن‌ها، مسئول بدانیم.
– اَبا اِباد