یک موقعی در ایران کمپینهایی راه افتاده بود که مجموعههای حامی محیط زیست و اجتماع، در مقابل دریافت مقدار مشخصی از درب بطریهای پلاستیکی یکبار مصرف نوشیدنیها، یک ویلچر به بهزیستی اهدا میکردند تا در اختیار معلولین نیازمند قرار گیرد. این حرکت بسیار زیبا و جذاب بود و هدف آن مقابله با پخش شدن این دربهای پلاستیکی در طبیعت بود. جمع آوری این دربهای پلاستیکی به خاطر ابعاد کوچک آنها به سختی صورت میگیرد و خیلی از حیوانات نیز بر اثر بلعیدن آنها تلف میشوند. از طرف دیگر، حتی با جمع آوری این دربها، نمیتوان آنها را به شکلی موثر بازیافت کرد، چرا که به خاطر کوچکی و سبکی آنها، در تجهیزات جداسازی بازیافت، از سایر زبالههای پلاستیکی جدا شده و در نهایت به عنوان زبالههای غیرقابل بازیافت در انتهای فرآیند بازیافت باقی میمانند.
یعنی حتی اگر آن کمپینها موفق شوند مقدار زیادی از دربهای پلاستیکی را از طبیعت جمع آوری کنند، باز هم بخش قابل توجهی از آنها غیرقابل بازیافت بوده و هیچگاه دوباره به چرخهی مصرف باز نمیگردد. این درحالیست که همین دربهای به ظاهر کوچک، حدود ۱۵ درصد حجم زبالههای مربوط به بخش بسته بندی را تشکیل میدهند.
پس حالا چاره چیست؟ استفاده از بسته بندیهای دیگر؟ اما بستهبندیهای دیگر نیز معضلات خاص خودش را دارد. استفادهی کمتر از ظروف یکبار مصرف؟ بله عالیست اما تا چه حد امکان پذیر است؟ یک راه این است که افراد را تشویق کنیم که بعد از نوشیدن نوشیدنی داخل این بسته بندیها، حتما درب آنها را روی آنها قرار دهند و به صورت جدا درون زبالهها نیندازند. این راه هم خوب است، اما همه که چنین کاری نمیکنند. کسی که بطری پلاستیکی را درون طبیعت رها میکند، آنقدر بیفکر و بیمسئولیت است که کل بطری را در طبیعت رها میکند. حالا خنده دار است که از او بخواهیم برای حفظ طبیعت، درب بطری را حتما روی بطری و چسبیده به بطری در طبیعت رها کند. او اگر قرار بود به فکر طبیعت باشد که خود بطری را هم در طبیعت رها نمیکرد.
اما یک راه بسیار سادهتر و موثرتر هم وجود دارد. اینکه درب بطری از بطری جدا نشود. از سال گذشتهی میلادی یعنی ۲۰۲۴، اتحادیهی اروپا قانونی را تصویب کرد که به موجب آن، کمپانیهای تولیدکنندهی نوشیدنی در بازار اروپا ملزم شدند، درب بطریهای پلاستیکی را مانند تصویر بالا بسازند که بعد از باز کردن درب، درب در نهایت چسبیده به بطری باقی بماند و هیچوقت از بطری جدا نشود.
راه حل بسیار ساده ولی به شدت موثریست. حالا اگر کسی بخواهد هم نمیتواند این دربها را از بطریها جدا کند. مگر اینکه واقعا یک قیچی بردارد و این کار را بکند که این هم خیلی دور از انتظار است که کسی چنین کاری بکند. به هر حال، یکسالیست که شما در اتحادیهی اروپا هر نوشیدنی در بطری پلاستیکی بخرید، نمیتوانید دربش را به طور کامل از بطری جدا کنید. به این شکل و با این نوآوری بسیار ساده و بدیهی، این دربها در طبیعت پخش و پلا نمیشود و نیازی نیست افراد دوستدار محیط زیست طبیعت را برای پیدا کردن آنها زیر و رو کنند. همچنین به راحتی به همراه خود بطری بازیافت میشود و نگرانی از بابت عدم بازیافت آنها برطرف خواهد شد.
– ابا اباد