سهراب سپهری، شاعر بزرگ معاصر شعری دارد به نام سوره‌ی تماشا که در یکی از ابیات آن اینچنین زیبا می‌گوید که “جای مردان سیاست بنشانید درخت، تا هوا تازه شود” که البته بعدا سانسور می‌شود. امیدوارم حالا باز یکی پیدا نشود که این شعر را به مولانا نسبت دهد، چون این روزها می‌بینم عده‌ای هر شعری اینور و آنور می‌خوانند آن را به حضرت مولانا نسبت می دهند. حالا بگذریم و به آن شعر زیبا از سهراب بازگردیم. واقعا اگر ما به ازای هریک از سیاستمدارانمان چند درخت می‌کاشتیم، احتمالا امروز نه مشکل آلودگی هوا داشتیم و نه خیلی مشکلات دیگر.
اما در این جهان امروز که سرعت پدیده ها به شدت زیاد شده، اگر شما مثلا در تهران درختان زیادی هم بکارید، وقتی هنوز این درختان به اندازه‌ی کافی رشد نکرده‌اند، جمعیت تهران دو برابر شده یا مشکلات آبی نیز به مشکلات دیگر اضافه شده است. تازه اگر آن وسط عده‌ای شهرساز(نما) و معمار(نما) و رانتی هم پیدا نشوند که برای کسب سود بیشتر، این درختان را قطع کنند. حتی اگر این اتفاقات هم نیفتد، باز هم درختان بازدهی خیلی بالایی در تصفیه‌ی هوا ندارند و فرآیندهای زیستی درون درختان بسیار کند است. از طرف دیگر ما قبلا بخش زیادی از جنگل‌هایمان را هم نابود کرده‌ایم و به قول معروف گور خودمان را کنده‌ایم.
حالا چکار کنیم؟ می‌توانیم دعا کنیم؟
یا به امید یک نیروی ماوراء الطبیعی دست روی دست بگذاریم تا روزی آن عامل قدرتمند و همه فن حریف از راه برسد و همه چیز را درست کند؟
یا منتظر مردان سیاست بمانیم که آیا در کنفرانس تشریفاتی بعدی، تصمیمی جدی و عملی بگیرند یا نگیرند؟
مردان سیاستی که بیشتر از اینکه در خدمت عموم انسان‌ها باشند و به خوشبختی انسان بیاندیشند، نشان داده‌اند که عمدتا به دنبال تامین منافع گروهی خاص هستند، آیا از آن‌ها انتظار دارید کار بزرگی بکنند؟
اما یک راه دیگر هم این است که از دانشمندان بخواهیم که یک راه حلی پیدا کنند. چه اینکه به نظر می‌رسد آن‌ها بیش از دیگران اهل عمل باشند و تا به حال راه‌‌حل‌هایشان هم بیش از سایر گروه‌ها جواب داده است. مدتی قبل گروهی از دانشمندان صربستانی به این فکر افتادند که به جای کاشت درخت، درخت بسازند. آن‌ها درخت‌هایی به اسم LIQUID 3 ساختند که مثل تصویر بالا در مکان‌های باز قرار می‌گیرد. این درخت‌ها حاوی ششصد لیتر آب و میکروجلبک است و این جلبک‌ها از طریق فرآیند فوتوسنتز، کربن دی‌اکسید را به اکسیژن خالص تبدیل می‌کنند. دقیقا همان کاری که درختان می‌کنند همین جلبک‌ها نیز انجام می‌دهند. اما این جلبک‌ها برخلاف درختان از ما مراقبت زیادی نمی‌خواهند و نیاز به چندین سال رشد نداشته و به سرعت برای فعالیت آماده می‌شوند.
جالب اینجاست که بازدهی این درختان مصنوعی و عجیب و غریب، بسته به شرایط، بین ده تا پنجاه برابر بیشتر از درختان طبیعی‌ست و در زمستان و تابستان کارشان را می‌کنند. پس شاید فکر بدی نباشد که در جایی مثل شهرهای بزرگ ما با سطح آلودگی بالای هوا، از چنین درختانی استفاده شود. شاید هم در جهان آینده، ما دیگر درختان طبیعی زیادی نبینیم و به جای آن، ساختمان‌ها خودشان از این درختان جلبکی داشته باشند و جلبک‌ها لطف کرده و هوا را برایمان تصفیه کنند. واقعا خاصیت این جلبک‌ها از بسیاری سیاستمداران بیشتر است.
پی‌نوشت: در تکمیل توضیحاتم اینکه خوشبختانه پدیده‌ی آلودگی هوا یک پدیده‌ی جدید و غیرطبیعی‌ست، وگرنه الان عده‌ای آن را ناشی از گناهان مردم می‌دانستند و عده‌ای دیگر هم مراسم “دعای رفع آلودگی هوا” برگزار می‌کردند.
– اَبا اِباد