قضیه‌ی دیورژانس یا به اصطلاح دقیق‌تر، قضیه‌ی گاوس یک قضیه‌ی مهم در ریاضیات است که اساس حل بسیاری از مسائل علمی است. همچون بسیاری دیگر از قضایای ریاضیات، صورت این قضیه بسیار ساده است. می‌توان با یک مثال بسیار ساده این قضیه‌ی بسیار مهم را بیان کرد: تعداد افرادی که درون این اتاق هستند، برابر …
ما مردیم کسی ما را نکشت جز خودمان آنگاه که از کنار جویی گذشتیم و رقص ماهیان را ندیدیم آنگاه که صدای قهقهه‌ی کودکی ما را به وجد نیاورد آنگاه که در باد قاصدکی به دست نگرفتیم تا برای معشوقی پیغامی بفرستیم آنگاه که روحمان را از شنیدن آوازی محروم کردیم آنگاه که دیدن ستارگان …
زمانی که از الکتریسیته و جریان الکتریکی صحبت می‌کنیم، توجه ما سریعا به دستگاه‌های الکترونیکی، نیروگاه‌ها، سیم‌کشی و مواردی از این دست جلب می‌شود. اما در واقع الکتریسیته در همه جا قابل مشاهده است، حتی در بدن خودمان. بخشی از سلول‌های بدن ما تخصص یافته‌اند تا جریان الکتریکی ایجاد کنند. دستگاه عصبی انسان بر اساس …
انتشار نخستین ژورنال علمی به حدود ۳۵۸ سال قبل، سال ۱۶۶۵ باز می‌گردد. نام این ژورنال، Philosophical Transactions است که به زبان انگلیسی به انتشار می‌رسد. تاکنون مقالات مهمی در این ژورنال که با تصمیم انجمن سلطنتی بریتانیا شروع به کار کرد، به چاپ رسیده است. بعضی از آن‌ها آنچنان مهم و تاثیرگذار بوده که …
اگرچه کاربردی شدن پژوهش‌های بنیادین ممکن است مدت‌ها زمان ببرد، اما پیشرفت‌های تکنولوژیکی که در مسیر انجام این تحقیقات رخ می‌دهد، خود ممکن است جنبه‌ی کاربردی بیابد. به عنوان مثال اخیرا سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای یا به اختصار سرن CERN ، از پایان موفقیت آمیز پروژه تحقیقاتی مشترک با شرکت خودروسازی ولوو (به طور دقیق‌تر، …
سال گذشته‌ی میلادی ۲۰۲۲، از سوی یونسکو به عنوان سال “علوم بنیادی در خدمت توسعه‌ی پایدار” نامگذاری شد. علوم بنیادی یا علوم پایه، نقش حیاتی در توسعه‌ی پایدار و بهبود کیفیت زندگی مردم سراسر جهان دارد. شاید بپرسید که یک شتاب‌دهنده‌ی بزرگ ذرات یا یک تلسکوپ فضایی چطور ممکن است در توسعه‌ی جوامع نقش داشته …
محمدعلی جمالزاده، نویسنده و متفکر بزرگ ایرانی، بیش از یک قرن قبل، به اهمیت ساده نویسی در پیشرفت و تعالی جامعه پی می‌برد و در دیباچه‌ی اثر “یکی بود، یکی نبود” چنین می‌نویسد: “خلاصه آنكه در مملكت ما هنوز هم ارباب قلم عموماً در موقع نوشتن دور عوام را قلم گرفته و همان پيرامون انشاهاي …
از قرن هجدهم تا به امروز، از کابل‌های مسی به طور گسترده برای انتقال جریان استفاده می‌شده است. علت آن نیز این است که فلز مس در مقایسه با دیگر فلزات، رسانایی بالایی داشته و در عین حال ارزان قیمت است. به علاوه این فلز انعطاف پذیری بالایی دارد و همچنین در مقابل حرارت مقاوم …
امروز، یک سال از آغاز رسمی فعالیت من در حوزه‌ی عامه فهم سازی علم گذشت. طی این مدت تلاش کردم تا به نوبه‌ی خودم در ترویج روحیه‌ی خردورزی و علم‌ورزی در بین ایرانیان، نقشی ایفا کنم. علیرغم وقفه‌‌ای چند ماهه در فعالیت‌هایم از بابت انقلاب آزادی‌خواهانه‌ی مردم ایران، موفق شدم ۲۷۰ کار منتشر کنم که …
امروزه بیشتر کارهای علمی در غالب تیم‌ها و گروه‌های تحقیقاتی صورت می‌گیرد. تنها طی بیست سال گذشته، میانگین تعداد نویسندگان مقالات تحقیقاتی، از سه نفر به شش نفر به ازای هر مقاله افزایش يافته است. این آمار به خوبی میزان افزایش فعالیت‌های پژوهشی گروهی را نشان می‌دهد. اندازه‌ی این گروه‌ها از گروه کوچکی از محققان …