اَبا اِباد

نام نویسنده: aba ebad

Cosmic rays

پرتوهای کیهان

در آگوست ۱۹۱۲، فیزیکدان اتریشی ویکتور هس، با کشف پرتوهای کیهانی Cosmic Rays، فصل جدیدی را بر روی اخترفیزیک و فیزیک ذرات گشود. تا پیش از اختراع اولین شتاب‌دهنده‌های ذرات پرانرژی در اوایل دهه‌ی ۵۰ میلادی، مطالعه‌ی پرتوهای کیهانی، مهم‌ترین و و در بسیاری موارد تنها روش بررسی ذرات بنیادی بود. به عنوان مثال، اولین …

پرتوهای کیهان ادامه »

Victor Hess starting one of the experiments, Vienna, 1911

خطرات آزمایشات علمی

روز ۵ جولای ۲۰۲۲، شتاب دهنده‌ی بزرگ هادرونی Large Hadron Collider یا به اختصار LHC پس از قریب به چهار سال خاموشی، پرتوهایی از پروتون را برای اولین بار، به انرژی ۱۳/۶ ترا الکترون ولت TeV یا ۱۳۶۰۰ میلیارد الکترون ولت رساند که یک رکورد جدید در فیزیک ذرات محسوب می‌شود. انرژی یک پشه در …

خطرات آزمایشات علمی ادامه »

polymath

اهمیت وجود دانشمند جامع الاطراف یا polymath

در فیلم زیبای نجات سرباز رایان saving private ryan محصول سال ۱۹۹۸، یکی‌ از نقاط عطف فیلم جاییست که در بخش ارسال نامه‌ی تسلیت به خانواده‌هایی که فرزندانشان در جنگ کشته شده اند، یکی‌ از کارمندان به شکلی‌ اتفاقی در می‌یابد که سه نامه‌ی تسلیت در حال ارسال به یک آدرس است. پس از این …

اهمیت وجود دانشمند جامع الاطراف یا polymath ادامه »

Global warming and marine life

گرمایش زمین و حیات دریایی

در ماه ژوئیه‌ی سال ۲۰۲۱ (دقیقا یک سال قبل)، ساحل زیبای مادیرا در ایالت فلوریدا، شاهد صحنه‌های فجیعی از به روی آب آمدن هزاران قطعه ماهی بود (تصویر) ‌که در اثر کاهش سطح اکسیژن آب، درون آب خفه شده بودند. مهم‌ترین علت این امر، چیزی نیست جز گرمایش زمین‌ Global Warming. در واقع گرمایش زمین، …

گرمایش زمین و حیات دریایی ادامه »

Simulation of collision of high-speed particles in an accelerator

آزمایش پیون، اتساع زمان و انقباض طول

یکی از آزمایشاتی که به خوبی اتساع زمان و انقباض طول در نسبیت خاص اینشتین را نشان می‌دهد، آزمایش برخورد دو پروتون پرشتاب و ایجاد ذره‌ی پیون pion است. البته با این آزمایش در پست‌های پیشین آشنا شده‌ایم، اما در اینجا قصد دارم به موضوع دیگری در این مورد بپردازم. طول عمر یک ذره‌ی پیون …

آزمایش پیون، اتساع زمان و انقباض طول ادامه »

A person on board a spacecraft towards the star Alpha Centauri

انقباض طول در نسبیت خاص

براساس نسبیت خاص اینشتین، زمان برای جسمی که با سرعت بالا در حرکت است، آهسته‌تر از جسمی که ساکن است می‌گذرد. تصور کنید که همان دوقلوهای پست مربوط به پارادوکس دوقلوها، تصمیم دارند که مساله‌ی دیگری در مورد نسبیت خاص را بررسی کنند. مجددا فرض کنید که برادر دوقلو روی زمین منتظر مانده و خواهرش، …

انقباض طول در نسبیت خاص ادامه »

I am in the online class of applied philosophy

توسعه‌ی فرهنگی از نگاه دی‌داد

در یکی از کلاس‌های فلسفه‌ی کاربردی استادم دی‌داد، بحث جالبی در مورد فرهنگ پیش آمد‌ که علاقه دارم‌ در اینجا با شما دوستانم به اشتراک بگذارم. بحث ابتدا در مورد نقش صرفه‌جویی مردم در مصرف آب آغاز شد. من به این موضوع از جنبه‌ی آمار نگاه می‌کردم و استدلال من این بود که وقتی ۷۰ …

توسعه‌ی فرهنگی از نگاه دی‌داد ادامه »

Twin paradox

پارادوکس دوقلوها

پارادوکس دوقلوها twin paradox در پست‌های پیشین دیدیم که اتساع زمان در نسبیت خاص، چگونه بر ساعت‌های مختلف از جمله ساعت بیولوژیک بدن، تاثیر می‌گذارد. مطابق نسبیت خاص، زمان برای جسمی که با سرعت بالا (نزدیک به سرعت نور) حرکت می‌کند، نسبت به جسمی که ساکن است، آهسته‌تر می‌گذرد. حال تصور کنید که یک خواهر …

پارادوکس دوقلوها ادامه »

LGBTQ scientists

دانشمندان LGBTQ

در ۲۸ ژوئن سال ۱۹۶۹، درگیری‌های خشونت باری بین پلیس و فعالان حقوق اقلیت های جنسی و جنسیتی (LGBT)، در نیویورک رخ داد که به عنوان شورش‌های استون وال یا Stonewall Riots معروف است. این رخداد، نقطه‌ی عطفی در نهضت‌های حامی آزادی حقوق اقلیت های جنسی و جنسیتی (دگرباشان) در طول تاریخ قلمداد می شود. …

دانشمندان LGBTQ ادامه »

A normal night in Hamburg, around 23:30

نسبیت خاص و ساعت بیولوژیکی بدن

این روزها در هامبورگ روزها بسیار طولانی شده است. آفتاب تقریبا در ساعت ۱۰ شب (منظور 22 یا 10PM چون واقعا شب نیست) غروب کرده و در ساعت ۵ صبح طلوع می‌کند. تقریبا در ساعت ۱۱ شب هوا تاریک شده و در ساعت ۴ صبح مجددا روشن می‌شود. البته طول روز در عرض‌های جغرافیایی بالاتر …

نسبیت خاص و ساعت بیولوژیکی بدن ادامه »