حدود یک چهارم آلودگیهای دریایی ناشی از بطریهای پلاستیکی است. بخش زیادی از این بطریهای پلاستیکی متعلق به محصولات کمپانیهای بزرگی مثل کوکاکولاست.
اما به نظرتان بایستی همواره مسئولیت محافظت از محیط زیست را بر عهدهی مشتریان گذاشت؟
مثلا در مورد همین بطریهای پلاستیکی رها شده در طبیعت، آیا این مسئولیت تنها بر عهدهی مردم است که این بطریها را جمعآوری کنند و به مراکز بازیافت، بازگردانند؟
آیا شرکتها در این زمینه مسئولیتی ندارند و نبایستی همانطور که از فروش آنها سود میبرند، بخشی از سودشان را صرف جمعآوری این بطریها کنند؟
یکی از راهحل هایی که قبلا به کار گرفته میشد، استفاده از بطریهای شیشهای بود که شرکتها با جمعآوری آنها و استفادهی مجدد از آنها، تا حد زیادی مانع ورود این بطریهای شیشهای به طبیعت میشدند. اما بعدتر این بطریها با بطریهای پلاستیکی که سبکتر و ارزانتر بودند، جایگزین شد و این روند تا به امروز نیز ادامه دارد. به گونهای در هر سال، بیش از ۵۰۰ میلیارد بطری پلاستیکی به فروش میرسد و برخلاف ادعای این کمپانیها مبنی بر بازیافت آنها، بخش زیادی از این بطریها تنها یک بار مصرف شده و سپس دور انداخته میشود. یک راه حل مناسب برای این مساله، مکانیزمی برای تشویق به بازگرداندن بطریهاست که البته قبلا در ایران برای بطریهای شیشهای استفاده میشد و فروشگاههای محلی، مبلغی را به عنوان امانت نگه میداشتند تا بطریها بازگردانده شوند که البته به نظر میرسد، اکنون این سیستم هم دیگر وجود ندارد. اما چند سالیست که همین سیستم برگشت بطریها به صورت گسترده در آلمان مورد استفاده قرار گرفته است.
زمانی که شما یک نوشیدنی به صورت بطری یا قوطی میخرید، مبلغی نیز به عنوان امانت میپردازید. سپس میتوانید بطری خالی را به دستگاههای تعبیه شده در فروشگاهها بازگردانید و مبلغ امانت را پس بگیرید. بطریهای خالی سپس بازیافت شده یا دوباره شسته شده و مجددا مصرف میشوند. میزان این مبلغ که به عنوان فاند (pfand) شناخته میشود، بین ۸ تا ۲۵ سنت متفاوت است. این مساله باعث میشود صاحب بطری یا افراد کم بضاعت، تشویق شوند تا بطریها را جمع کرده و بازگردانند.