اَبا اِباد

فیزیک مدرن

Alpha, beta and gamma rays

الکترون جزئی از اتم

همانطور که قبلا گفته شد، تا پیش از سال ۱۹۱۴ میلادی، فیزیکدانان تصور می‌کردند که کوچک‌ترین جزء سازنده‌ی ماده اتم است و کوچک‌ترین اتم‌های شناخته شده، اتم‌های هیدروژن و نیتروژن بود. زمانی که آرتور شوستر بریتانیایی-آلمانی، در سال ۱۸۹۰، نسبت بار به جرم ذرات سازنده‌ی پرتو کاتدی را اندازه‌گیری کرد، این عدد بسیار بالاتر از …

الکترون جزئی از اتم ادامه »

the nobel prize in physics 1903

تحقیقات بکرل و کوری‌ها

سوالات زیادی وجود دارد که با این وجود که بکرل در آن روز انتظار مشاهده‌ی هیچ اثری روی فیلم‌های عکاسی نداشت، چرا فیلم‌ها را ظاهر کرد؟ شاید بکرل تنها از سر کنجکاوی فیلم‌ها را ظاهر کرد. شاید تحت فشار بود تا در میتینگ آکادمی علوم در روز بعد، حتما گزارشی ارائه دهد. یا اینکه شاید …

تحقیقات بکرل و کوری‌ها ادامه »

Becquerel photography films

کشف خاصیت پرتوزایی

در ژانویه‌ی سال ۱۸۹۶، جامعه‌ی علمی از کشف اشعه‌ی X توسط فیزیکدان آلمانی، ویلهلم کنراد رونتگن، شگفت زده شده بود. رونتگن در حالی که بر روی پرتو کاتدی تحقیق می‌کرد، دریافته بود که پرتو‌های کاتدی، نوعی اشعه‌ی نامرئی ساطع می‌کنند که از اجسام عبور می‌کند. این اشعه همچنین در بافت نرم بدن نفوذ می‌کرد و …

کشف خاصیت پرتوزایی ادامه »

A GPS satellite

سامانه موقعیت یاب جهانی یا GPS

فرض کنید قصد دارید فاصله‌ی یک فروشگاه تا محل زندگی خود را تخمین بزنید. شما می‌دانید که اگر پیاده و با سرعت معمولی به سمت این فروشگاه بروید، در عرض نیم ساعت به این فروشگاه می‌رسید. همچنین می‌دانیم که سرعت پیاده روی معمولی انسان حدود ۵ کیلومتر در ساعت است. پس فاصله‌ی شما‌ از این …

سامانه موقعیت یاب جهانی یا GPS ادامه »

Relative Synchronicity

همزمانی در نسبیت خاص

فرض کنید سوار قطاری شده‌اید که با سرعت خیلی زیاد در حال حرکت است. مثلا یک قطار شینکانسن ژاپنی. دوست شما در نقطه‌ای نزدیک ریل ایستاده است و عبور قطار را تماشا می‌کند. دقیقا در لحظه‌ای که شما از مقابل دوستتان عبور‌ می‌کنید، دو صاعقه به قطار برخورد می‌کند. یکی به ابتدای قطار و یکی …

همزمانی در نسبیت خاص ادامه »

einstein-gedankt-experiment

آزمایش ذهنی اینشتین برای سرعت نور

در سال ۱۸۹۵ زمانی که تنها ۱۶ سال سن داشت و از آلمان به زوریخ سوئیس رفته بود، اولین جرقه‌ی نسبیت در ذهن انیشتین زده شد. انیشتین سرخوش از رفتن به مدرسه‌ای که سیستم آموزشی آن بر تفکر مستقل و تصور مفاهیم تاکید داشت، به موضوع جالبی فکر می‌کرد، اینکه اگر با سرعت نور در …

آزمایش ذهنی اینشتین برای سرعت نور ادامه »

The Light-Beam Rider اثر Jon Han

ثابت بودن سرعت نور در نسبیت خاص اینشتین

سرعت نور چیزی در حدود ۲۹۹/۸ هزارکیلومتر بر ثانیه است. فرض کنید سوار فضاپیمایی شده‌ایم که با سرعت ۰/۹۹ سرعت نور یعنی حدود ۲۹۶/۸ هزار کیلومتر بر ثانیه، حرکت می‌کند. ما به کمک این فضاپیما قصد داریم یک‌ پرتو نور را تعقیب کنیم. طبق تئوری نسبیت خاص، در کمال تعجب نور با سرعت ۲۹۹/۸ هزار …

ثابت بودن سرعت نور در نسبیت خاص اینشتین ادامه »

اثبات نظریه‌ی نسبیت خاص انیشتین

نظریه‌ی نسبیت خاص اینشتین

آلبرت انیشتین در سال ۱۹۰۵، نظریه‌ی نسبیت خاص را براساس دو اصل زیر، ارائه داد: ۱- اصل نسبیت: قوانین فیزیک در هر دستگاه مرجع لَخت یکسان است. ۲- اصل ثابت سرعت نور: سرعت نور در فضا، در هر دستگاه مرجع لَخت مقدار ثابت c (حدود ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه) را دارد. دستگاه مرجع لَخت، دستگاه …

نظریه‌ی نسبیت خاص اینشتین ادامه »

آلبرت انیشتین

نسبیت خاص و انقلاب در فیزیک کلاسیک

تا پیش از آزمایش مایکلسون-مورلی، فیزیکدانان تصور می‌کردند که یک ماده‌ی نامرئی و بدون جرم به نام اتر یا گوهر پنجم، سراسر گیتی را فرا گرفته است‌. فیزیکدانان انتظار داشتند که همانند امواج صوتی که با ارتعاش مولکول‌های هوا منتشر می‌شود، امواج الکترومغناطیسی نیز بایستی درون یک محیط منتشر شود. آن‌ها تصور می‌کردند که نور …

نسبیت خاص و انقلاب در فیزیک کلاسیک ادامه »

mickelson-morley-experimen

آزمایش مایکلسون- مورلی

در سال ۱۸۸۷ میلادی، فیزیکدان آمریکایی به نام آلبرت مایکلسون و همکارش مورلی، آزمایش جالبی برای اندازه‌گیری غیرمستقیم سرعت پرتو نور طراحی کردند که به آزمایش مایکلسون-مورلی معروف است. اندازه‌گیری مستقیم سرعت پرتو نور، تنها در اواخر قرن بیستم و با پیشرفت تکنولوژی میسر شد. ولی مایکلسون-مورلی یک قرن قبل از او، چنین آزمایش هوشمندانه‌ای …

آزمایش مایکلسون- مورلی ادامه »