اَبا اِباد

ترمودینامیک

فرانتس کافکا، نویسنده‌ی آلمانی زبان چکی-اتریشی، پیش از مرگ، تعداد زیادی از آثار خودش را سوزاند

قانون بقای اطلاعات

می‌گویند که فرانتس کافکا، نویسنده‌ی آلمانی زبان چکی-اتریشی، پیش از مرگ، تعداد زیادی از آثار خودش را سوزاند. اما همین آثاری که از او باقی مانده، جزو آثار مهم ادبیات قرن بیستم اروپا و جهان است. مسخ کافکا با اینکه یک داستان نسبتا کوتاه است، ذهن و روح انسان را زیر و رو می‌کند. معلوم …

قانون بقای اطلاعات ادامه »

مغز ماتریوشکا

مغز ماتریوشکا

علیرغم اینکه مغز ما تنها ۲ درصد وزن بدنمان را تشکیل داده است، حدود ۲۰ درصد از انرژی مورد نیاز ما در مغزمان به مصرف می‌رسد. علت این موضوع نیز این است که پردازش اطلاعات امری انرژی‌بر است. اجداد ما که تا همین چند هزار سال قبل، شکارگر-گردآور hunter gatherer بودند و به قولی هشتشان …

مغز ماتریوشکا ادامه »

کلاود شانون

آنتروپی شانون

یکی از جذاب‌ترین اتفاقات علمی برای من، وقتی‌ست که شاخه‌های مختلف علم به یکدیگر می‌رسند و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. به همین خاطر همواره علاقه‌ی ویژه‌ای به حوزه‌های بین رشته‌ای (interdisciplinary) داشته ام. محض مثال، تلاقی حوزه‌های مختلف فیزیک با نظریه‌ی اطلاعات، یکی از موضوعات بسیار جذاب است که سابقه‌ی آن به قرن بیستم و …

آنتروپی شانون ادامه »

آنتروپی شانون

آنتروپی شانون

ما معمولا هرکجا اسمی راجع به آنتروپی می‌شنویم، مربوط به جنبه‌ی ترمودینامیکی آن است. ما به طور کلی آنتروپی را به عنوان معیاری از بی‌نظمی تعریف می‌کنیم. مثلا اگر یک لیوان از دستمان بیفتد و به هزار تکه تقسیم شود، می‌گوییم آنتروپی این سیستم افزایش یافت. همانطور که گفته شد ما معمولا آنتروپی را با …

آنتروپی شانون ادامه »

تنها سیستم ایزوله جهان

تنها سیستم ایزوله جهان

حتما شنیده‌اید که همواره فضانوردان را از مدتی قبل از پرتاب فضاپیما به سمت ایستگاه فضایی، در شرایط ایزوله‌ نگهداری‌ می‌کنند. یا مثلا شنیده‌اید‌ که برخی بیماران را در اتاق‌های ایزوله نگهداری می‌کنند. خب منظور از ایزوله در اینجا، همان تبادل ماده و مشخصا میکروارگانیسم‌ها و ویروس‌هاست. یعنی نمی‌خواهند‌ کسی با این فضانوردان در تماس …

تنها سیستم ایزوله جهان ادامه »

یک دیوار با تعداد‌ زیادی لامپ لاوا

دیوار آنتروپی

این یکی از آن موضوعاتی‌ست که چندین بار سعی کرده‌ام راجع به آن بنویسم، اما موفق نشده‌ام و نتوانسته‌ام. علتش نیز این بوده که این موضوع آنقدر جذاب و مهم است که هر بار قصد داشته‌ام راجع به آن بنویسم در میانه‌ی نوشتار موضوعات مرتبط با آن پیش آمده و ناچار شده‌ام که آن موضوعات …

دیوار آنتروپی ادامه »

آبدزدک یا water thief

آیا هوا وجود دارد؟

من بعد از اینهمه سال مطالعه و تحقیق و شرکت در انواع و اقسام دوره ها و کلاس‌‌های داخل و خارج دانشگاه، هنوز هم قبل از انتشار هر نوشتارم، چندین و چند بار مطالبم را با رفرنس‌های مختلف چک می‌کنم که یک وقت حرف اشتباهی نزنم. آنوقت می‌بینم افرادی روی هوا حرف‌های کاملا اشتباه و …

آیا هوا وجود دارد؟ ادامه »

عایق حرارتی سطح شاتل

عایق حرارتی سطح شاتل

در تابستان امسال یک بار برادرم، برادرزاده‌ی خردسالم را به همراه خود به یک نانوایی سنگک برده بود. خب در این فصل کودکان معمولا به جای کفش، صندل یا دمپایی پا می‌کنند. از قضا وقتی شاطر نان را می‌آورد، یک سنگ داغ از نان جدا شده و روی پای این طفل معصوم می‌افتد و آن …

عایق حرارتی سطح شاتل ادامه »

چرا دستمان به یخ می‌چسبد؟

شاید مهم‌ترین مهارتی که می‌بایست ما در مدرسه و دانشگاه فرامی‌گرفتیم، پرسشگری‌ست. اینکه هرچیزی را هرچند بدیهی به نظر می‌رسد یا به ما تلقین شده که بدیهی‌ست، مورد پرسش قرار دهیم. اما در مدرسه و دانشگاه ما دقیقا عکس این موضوع را فراگرفته‌ایم. در مدرسه و دانشگاه ما به جای یادگیری پرسشگری، پاسخ‌هایی به پرسش‌های …

چرا دستمان به یخ می‌چسبد؟ ادامه »

افزایش حجم آب با کاهش دما

افزایش حجم آب با کاهش دما

حالا که دیگر‌ تابستان تمام شده و کسی نیازی به یخ ندارد و خب البته، یخچال‌ها حالا دیگر خودشان یخ و آب سرد هم می‌سازند و لازم نیست کسی ظرف آب در یخچال بگذارد که یخ بزند. اما یک‌ زمانی در هر خانه‌ای چند تا از این ظرف‌های روحی (رویی یا از جنس روی) مثل …

افزایش حجم آب با کاهش دما ادامه »