اَبا اِباد

فیزیک هسته ای

One of the seventeen nuclear fission reactors in Gabon

اولین راکتور شکافت هسته‌ای

اگر فکر می‌کنید که راکتوری‌ که به سرپرستی انریکو فرمی در سال ۱۹۴۲ در شیکاگو ساخته شد، اولین راکتور هسته‌ای جهان است، باید بگویم اشتباه می‌کنید. چرا که این راکتور هسته‌ای، اولین راکتور هسته‌ای “ساخته‌ی دست بشر” بر روی کره‌ی زمین است. اما نخستین راکتورهای هسته‌ای روی کره‌ی زمین، مربوط به دو میلیارد سال قبل …

اولین راکتور شکافت هسته‌ای ادامه »

centrifuge

غنی سازی اورانیوم

حتما تاکنون کلماتی مانند غنی‌سازی، سانتریفیوژ و انرژی هسته‌ای را بارها و بارها در اخبار و به صورت روزمره شنیده‌اید. بد نیست در اینجا ببینیم که چرا برای یک واکنش هسته‌ای، چنین چیزهایی نیاز است. واکنش شکافت هسته‌ای در یک راکتور هسته‌ای، یک واکنش زنجیره‌ای است. بدین معنا که ما یک نوترون پرشتاب را به …

غنی سازی اورانیوم ادامه »

Cause of Chernobyl disaster

علت حادثه‌ی چرنوبیل

در فرآیند شکافت هسته‌ای، ما نیاز داریم که یک اتم سنگین مثل اورانیوم را به اتم‌های سبک‌تر مانند سزیم، بشکنیم. ما می‌توانیم این کار را با برخورد یک پروتون پرشتاب یا یک نوترون پرشتاب با اتم اورانیوم انجام دهیم. ما نمی‌توانیم این نوترون‌های پرشتاب را به سمت تک تک اتم‌های اورانیوم پرتاب کنیم. اما یک …

علت حادثه‌ی چرنوبیل ادامه »

A tokamak reactor

انواع واکنش‌های هسته‌ای

نوع واکنش هسته‌ای که درون یک ستاره رخ می‌دهد، با واکنش هسته‌ای که در یک راکتور هسته‌ای رخ می‌دهد، متفاوت است. واکنشی که در یک راکتور هسته‌ای رخ می‌دهد از نوع شکافت هسته‌ای (fission) است، اما واکنشی که در ستارگان رخ می‌دهد، از نوع هم‌جوشی هسته‌ای (fusion) است. پیشتر دیدیم که ذرات سازنده‌ی هسته‌ی اتم …

انواع واکنش‌های هسته‌ای ادامه »

Radioactivity

رادیواکتیویته

کلمه‌ی رادیو در بخش اول کلمه‌ی رادیواکتیو، برگرفته از کلمه‌ی لاتین radius به معنای تابش یا پرتو است و عناصر رادیواکتیو عناصری هستند که از این نظر، فعال هستند و تابش‌هایی را از خود ساطع می‌کنند. اما برای درک رادیواکتیویته‌، بایستی ابتدا با ساختار هسته آشنا شویم. ما می‌دانیم که الکترون‌ها در اطراف هسته، در …

رادیواکتیویته ادامه »

Welcome to the era of the atom!

عصر اتم

رابطه‌ی هم‌ارزی جرم و‌ انرژی (E=mc^2) که آلبرت اینشتین در سال ۱۹۰۵ برای اولین بار آن را ارائه داد، احتمالا مشهورترین معادله‌ی علمی تا به امروز باشد. طبق این رابطه، هنگامی که یک جسم ساکن است و هیچ حرکتی نمی‌کند، دارای نوعی انرژی به نام انرژی حالت سکون است‌. در واقع این رابطه بیان می‌دارد …

عصر اتم ادامه »

An artificial model of a neutron star

هسته‌ی سنگین اتم و ستاره‌ی نوترونی

هسته‌ی اتم در مرکز اتم قرار دارد. شعاع هسته‌ی اتم در حد ده به توان منفی پانزده متر است که به آن یک فمتومتر (fm) گفته می‌شود، اما فیزیک‌دانان به پاس خدمات فیزیکدان بزرگ ایتالیایی-آمریکایی، انریکو فرمی، این طول را یک فرمی (fermi) می‌نامند. حجم هسته‌ آنقدر کوچک است که تنها ۰/۰۰۰۰۱ حجم اتم را …

هسته‌ی سنگین اتم و ستاره‌ی نوترونی ادامه »

Radioactive contamination cleanup operation around a school in the Katsurao area near the Fukushima nuclear power plant, December 4, 2011.

حادثه‌ی اتمی فوکوشیما

در یازدهم مارس ۲۰۱۱، زمین لرزه‌ی بزرگی با نام رسمی “زمین‌لرزه‌ی بزرگ شرق ژاپن (Tohoku)” با قدرت نُه ریشتر، ژاپن را به لرزه درآورد. بلافاصله پس از این زمین لرزه، تسونامی بزرگی به وقوع پیوست که ارتفاع امواج آن به بیش از ده متر می‌رسید. این زمین لرزه و تسونامی پس از آن، خسارات عظیمی …

حادثه‌ی اتمی فوکوشیما ادامه »

A possible undeclared nuclear waste disposal site near the city of Kashan

زباله‌های هسته‌ای

اخیرا خبری در فضای اینترنت منتشر شد که از مکان یک سایت دفن زباله‌های اتمی ایران در نزدیکی شهر آران و بیدگل اطلاع می‌داد. با توجه به اینکه تحقیقات مستقلی در این باره صورت نگرفته است، امکان تایید یا رد این خبر وجود ندارد. اما اگر چنین موضوعی صحت داشته باشد، برای مردم اطراف این …

زباله‌های هسته‌ای ادامه »

Bushehr 2 power plant, the planning of its construction started in 1976.

انرژی هسته‌ای، سریع یا کند؟

در صورتی که در تامین نیازهای انرژی، زمان برایمان حائز اهمیت باشد، انرژی هسته‌ای گزینه‌ی چندان مناسبی نیست. طبق گزارش وضعیت صنعت هسته‌ای جهان که هر ساله توسط world nuclear report ارائه می‌شود (لینک )، از سال ۲۰۰۹ تا سال ۲۰۲۱، میانگین زمان ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای، کمی کمتر از ده سال بوده است. این رقم …

انرژی هسته‌ای، سریع یا کند؟ ادامه »