عصر یک روز زیبای پاییزی، از سر کار برگشته اید و یک استکان چای لبریز و لب سوز و لب دوز و دیشلمه برای خودتان ریخته اید و روی مبل جلوی تلویزیون لم داده‌اید تا برنامه‌ی مورد علاقه‌تان را تماشا کنید. اما همزمان مطلب جالبی که چند وقت قبل جایی خوانده بودید یادتان می‌آید. اینکه …
می‌دانیم که دما به نوعی، میانگین انرژی جنبشی ذرات تشکیل دهنده‌ی جسم را نشان می‌دهد. در واقع ذرات درون اجسام پیوسته در حال حرکت هستند. یک جسم جامد را فرض کنید. اتم‌های تشکیل دهنده‌ی این جسم نمی‌توانند آزادانه به اطراف حرکت کنند یا در جای خود بچرخند. بلکه در جای خود می‌لرزند و این ارتعاش، …
در سال ۱۸۲۷، زمانی که رابرت براونِ گیاه‌شناس، دانه‌های بسیار کوچک گرده‌ی معلق در آب را با میکروسکوپ خود نگاه می‌کرد، متوجه حرکت بسیار نامنظم این ذرات ریز شد. او در آن هنگام نمی‌دانست که نخستین کسی است که یکی از مهم‌ترین فرآیندهای تصادفی در علم را مشاهده می‌کند. اما مکانیزم این حرکت آشفته‌ی ذرات …
هنگامی که مشغول بازی با یک بازی کامپیوتری هستید، مثلا یک سرباز که در حال جنگیدن است، مشاهده می‌کنید که می‌توانید بپرید، بعد از پریدن همانند دنیای واقعی کمی بالا رفته و دوباره به روی زمین باز می‌گردید. در این بازی‌ها، وقتی از ارتفاع بلندی به پایین می‌پرید، هرچه به زمین نزدیک تر می‌شوید، سرعت …
شاید برای شما نیز سوال شده باشد که دتکتورهای فلزات در فرودگاه‌ها چطور عمل می‌کنند. عملکرد این دتکتورها براساس القای الکترومغناطیسی است که توسط مایکل فارادی، در اوایل قرن نوزدهم کشف شد. طبق قوانین الکترومغناطیس ماکسول، تغییر یک میدان مغناطیسی می‌تواند در یک سیم که درون آن میدان قرار دارد، جریان الکتریکی ایجاد کند. به …
هر جسمی که دمایی بالاتر از دمای صفر مطلق (صفر کلوین یا منفی ۲۷۳/۱۵ درجه‌ی سانتیگراد) داشته باشد، از طریق تابش یا radiation از خود انرژی ساطع می‌کند. احتمالا کاربرد این پدیده را پیش از این در دوربین‌های دید در شب دیده باشید. اما یکی دیگر از کاربردهای این نوع انتقال حرارت، در حوزه‌ی تشخیص …
زمانی که نور با یک سطح فلزی برخورد می‌کند، الکترون‌ها از سطح فلزی ساطع می‌شوند. به این اثر، اثر فوتوالکتریک یا photoelectric effect گفته می‌شود. این اثر، با سطوح از جنس‌های مختلف قابل مشاهده است، اما در سطوح فلزی راحت‌تر مشاهده می‌شود. اگر بخواهیم بسیار ساده به این موضوع نگاه کنیم، فوتون‌های نور که حامل …
این روزها در اثر بی‌مسئولیتی و نادانی عده‌ای، هموطنان در بسیاری از نقاط کشور، از بابت سرمای هوا دچار مشکلات متعددی شده اند. هرچند که همه به نیکی می‌دانیم که حل این قبیل مشکلات در دراز مدت نیاز به برنامه‌ریزی‌های جدی دارد، اما من در اینجا قصد دارم با بررسی علمی مساله انتقال حرارت، چند …