مدتی قبل که نوشتاری راجع به ماری کوری و رادیواکتیویته منتشر کرده بودم، شخصی ذیل آن پست کامنتی گذاشته بود که مدت‌ها قبل از ماری کوری و پیر کوری، هاتف اصفهانی با این شعر “دل هر ذره را که بشکافی/آفتابیش در میان بینی” به این مساله اشاره کرده است. البته ادعاهای زیاد دیگری نیز می‌شود. …
شما همین الان از هرکسی بپرسید که مدار چرخش سیارات منظومه‌ی شمسی به دور خورشید، به چه شکلی‌ست، احتمالا از هر ده نفر، بیشتر از پنج نفر پاسخ خواهند داد که دایره‌ای‌ست. اما واقعیت این است که مدار سیارات منظومه‌ی شمسی، بیضوی‌ست نه دایره‌ای. دوباره اگر از هرکسی بپرسید که خورشید کجای منظومه‌ی شمسی قرار …
ما انسان‌ها پدیده‌های خیلی خیلی جدیدی در جهان هستی، هستیم. کل تاریخ بشر در مقابل تاریخ کیهان، مثل یک پلک زدن است. از طرف دیگر با توجه به وسعت کیهان و با توجه به قوانین احتمال، بسیار بعید است که موجودات زنده‌ی هوشمندی همچون ما یا حتی هوشمندتر از ما، در این پهنه‌ی کیهان وجود …
الان که دیگر سال‌هاست همه آپارتمان‌نشین شده‌اند. ولی خوشبختانه کودکی من در نیشابور گذشت و بیشتر زمان کودکی را نیز در حیاط خانه و کوچه گذارندم. مخصوصا تابستان که بساط آب بازی به راه بود. فکر می‌کنم هرکسی در کودکی در حیاط خانه، این آزمایش را انجام داده که انگشتش را در دهانه‌ی شلنگ فرو …
یک سوال خیلی ساده : چرا ما هنوز بیگ بنگ را می‌بینیم؟ ما هنوز تابش زمینه‌ی کیهانی (CMB) را می‌بینیم و این تابش زمینه‌ی کیهانی، نوری‌ست که از بینگ بنگ به ما می‌رسد. اما چرا این نور قطع نمی‌شود؟ این سوالی‌ست که همواره پرسیده می‌شود. حتما شنیده‌اید که اگر خورشید در همین لحظه خاموش شود، …
یک روزی من و شما در یک کافه‌ای در نیشابور نشسته ایم و در کنار نوشیدن چای و قهوه‌مان، داریم راجع به مسائل علمی و فلسفی گفتگو می‌کنیم. جایی در میانه‌ی بحث ما حرف از سرعت بالا می‌شود. من می‌پرسم که منظور ما از سرعت بالا در این بحث چیست؟ شما می‌گویید مثلا سرعت نور؟ …
من که این حرف‌ها را قبول ندارم که تعداد رنگ‌هایی که مردها می‌توانند تشخیص دهند، کمتر از تعداد رنگ‌هایی‌ست که زن‌ها می‌توانند تشخیص دهند. اصلا کدام آزمایش و تحقیق علمی این موضوع را بررسی کرده است و اگر بررسی کرده، آیا رفته‌اند و از مردهای همه‌ی مناطق دنیا سوال پرسیده اند که مشخص شود رنگ‌ها …
دهه‌ها قبل، اخترفیزیکدان بزرگ آمریکایی، ادوین هابل به ما نشان داد که جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم در حال بزرگ شدن است. ما از این پدیده تحت عنوان انبساط کیهان یاد می‌کنیم. زمانی که ادوین هابل در حال بررسی کهکشان‌های دوردست بود، دریافت که همه‌ی کهکشان‌های دوردست در حال دور شدن از ما …
یکی از جنبه‌های بسیار عجیب و جذاب هستی، مساله‌ی حیات است. یافتن حیات در کرات و منظومه‌های دیگر، سال‌هاست موضوع تحقیقات دانشمندان است. انسان در گذشته، به هر چیز متحرکی که توضیحی برای آن نداشته، حیات را نسبت می‌داده. در کتب قدما حتی برای همین کرات سماوی نیز از این جهت که در مدارهای مشخصی …
ظرف‌های شام را شسته اید (البته اگر مثل من ماشین ظرفشویی ندارید)، اما در تمام مدت درپوش کفشور سینک ظرفشویی را برنداشته‌اید. ناگهان آن را برمی‌دارید و در لحظات آخر خالی شدن سینک، می‌بینید که چیزی شبیه گرداب اطراف حفره ایجاد می‌شود. ذرات دور حفره به سرعت می‌چرخند و می‌چرخند. اما در نهایت می‌بینید ذرات …