یکی از جنبه‌های بسیار جالب آزمایشات فیزیکی برای من، امکان رسیدن به یک نقطه‌ی مشخص، با استفاده از تغییر پارامترهای گوناگون است. فرض کنید قصد دارید به نیتروژن مایع دست پیدا کنید. نقطه‌ی جوش نیتروژن در فشار اتمسفری، منفی صد و نود و شش درجه‌ی سانتیگراد است. این بدین معناست که نیتروژن در دمای معمولی، …
کره‌ی زمین در یک تعادل گرمایی قرار دارد. بدین معنا که هر مقدار انرژی که وارد زمین می‌شود، همان مقدار نیز خارج می‌شود. اگر اینطور نبود و انرژی خورشید روی زمین جمع میشد، زمین باید روز به روز داغ تر و داغ تر میشد. اما ما می‌بینیم که چنین اتفاقی نمی‌افتد. زمین به همان شکلی …
مطابق قانون دوم ترمودینامیک، آنتروپی یک سیستم ایزوله، هیچگاه کاهش نمی‌یابد. بیان دیگر قانون دوم ترمودینامیک این است که گرما هیچگاه از جسم سرد به جسم گرم منتقل نمی‌شود مگر با انجام کار. به همین خاطر است که یخچال خانه‌ی شما انرژی مصرف می‌کند تا محتویات درون آن را خنک نگه دارد. اگر شما یخچال …
آنتروپی (entropy) یک مفهوم بسیار مهم ترمودینامیکی است که میزان بی‌نظمی یک سیستم را نشان می‌دهد. هرچقدر بی‌نظمی یک سیستم بیشتر باشد، میزان آنتروپی آن سیستم بالاتر است. مفهوم آنتروپی اولین بار توسط فیزیکدان آلمانی، رودولف کلاوزیوس در سال ۱۸۵۰ میلادی معرفی شد. کلاوزیوس از آنتروپی برای بیان دقیق و کمی قانون دوم ترمودینامیک استفاده …
ما از اول صبح که بیدار می‌شویم با علم ترمودینامیک سر و کار داریم. چطور؟ خب اولین کاری که می‌کنیم این است که یک استکان چایی یا یک لیوان قهوه برای خودمان آماده کنیم. پس کتری را می‌گذاریم روی اجاق گاز یا چای‌ساز یا سماور یا قهوه ساز یا هرچیز دیگری که آب را به …
ما می‌دانیم که دما در واقع میانگینی از انرژی جنبشی اتم‌ها یا مولکول‌های سازنده‌ی یک ماده است. اگر یک جسم داغ است بدین معناست که انرژی جنبشی ذرات سازنده‌ی آن بالاست. ما این موضوع را در هنگام به جوش آوردن آب مشاهده می‌کنیم. در واقع با به جوش آوردن آب، ما انرژی جنبشی مولکول‌های آب …
سردترین دمایی که تاکنون در جهان قابل مشاهده، ثبت شده است، مربوط به سحابی بومرنگ بوده است که دمایی حدود یک کلوین یا منفی ۲۷۲ درجه‌ی سانتیگراد دارد. همچنین سردترین نقطه‌ی منظومه‌ی شمسی، مربوط به اورانوس است که دمایی حدود ۴۹ کلوین یا منفی ۲۲۴ درجه‌ی سانتیگراد دارد. همچنین سردترین دمای ثبت شده در کره‌ی …
معمولا اولین روشی که برای حذف رطوبت به ذهن ما می‌رسد، گرم کردن است. مثلا اگر لباسمان کمی خیس باشد، سریع‌ترین راه این است که آن را روی بخاری یا شوفاژ قرار دهیم تا رطوبت محبوس در بافت لباس، تبخیر شده و لباس خشک شود. در بعضی مناطق میوه‌ها را مقابل خورشید پهن می‌کنند تا …
پایین‌ترین دمایی که تاکنون در کره‌ی زمین (در طبیعت و خارج از آزمایشگاه) ثبت شده، معادل منفی ۸۹/۲ درجه‌ی سانتیگراد و مربوط به ۲۱ ژولای ۱۹۸۳ در پایگاه تحقیقاتی وستوک واقع در قطب جنوب بوده است. اما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که سردترین نقطه‌ی کیهان در چنین فاصله‌ی نزدیکی به یک ستاره‌ی نسبتا جوان قرار …
دنیایی را تصور کنید که در آن با وقوع یک انفجار در تلّی از خاک، ناگهان یک خانه ساخته شود. یا با ریختن تکه‌های یک لیوان شکسته بر روی زمین، یک لیوان کامل و سالم ایجاد شود. یا با گرم کردن ظرفی از آب، آب به جای جوش آمدن، یخ بزند. یا اینکه کمی شکر …