سرن یا همان سازمان اروپایی پژوهشهای هستهای، بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذرات جهان است که در مرز فرانسه و سوئیس واقع شده است. پژوهشهای صورت گرفته در این مرکز تاکنون منجر به اکتشافات و اختراعات بسیار بزرگی شده است. اما این اکتشافات و اختراعات صرفا محدود به فیزیک نبوده و برخی از آنها حتی به کاربرد روزانه نیز رسیده است. یکی از این اختراعات که اتفاقا ما امروزه خیلی با آن سر و کار داریم، همین وب یا شبکهی جهانی وب یا World wide web است. همین وب که زندگی ما را کاملا متحول کرده، اولین بار در سرن که یک مرکز پژوهشی فیزیک ذرات است توسعه یافته است. اما چطور چنین چیزی ممکن است؟ نیاز. باید کسی باشد که نیاز چیزی را احساس کند و بعد در پی راه حل، دست به اختراعی بزند.
قضیه از این قرار است که سرن یک مرکز پژوهش جهانیست و نزدیک به بیست هزار پژوهشگر از سرتاسر جهان از جمله ایران، در آن با یکدیگر همکاری میکنند. خب تمام این پژوهشگران که همواره در سرن نیستند تا نتایج آزمایشات و تحقیقات خود را با هم به اشتراک بگذارند. پس ارتباط پیوسته و همیشگی این دانشمندان با یکدیگر امری حیاتیست.
در دههی ۱۹۸۰ میلادی، دانشمندان همکار این مرکز، از طریق اینترنت و به کمک ایمیل با یکدیگر در ارتباط بودند، اما ارتباط قبل از وجود وب چندان راحت نبود. آنها میبایست برای انتقال اطلاعات از کدهای پیچیده استفاده میکردند و به همین علت، کاربری اینترنت هنوز محدود به محیطهای آکادمیک بود. مسالهی دیگر این بود که زبانهای برنامه نویسی و کامپیوترهایی که دانشمندان از آنها استفاده میکردند، با یکدیگر ناسازگار بود و ضرورت وجود یک سیستم استاندارد به اشتراک گذاری اطلاعات به شدت احساس میشد. زمینهی توسعهی چنین سیستمی در سرن کاملا فراهم بود، چرا که پژوهشگران این مرکز مدتها با کامپیوترها کار کرده بودند و با سیستمها و زبانهای کامپیوتری نیز آشنا بودند.
از طرف دیگر، این مرکز به مدت طولانی با پردازش دادهها سر و کار داشت و همچنین شبکههای ارتباطی نیز درون آن قبلا توسعه یافته بود. اما هنوز یک سیستم یکپارچه برای به اشتراک گذاری اطلاعات وجود نداشت. ایدهی راه اندازی چنین سیستمی اولین بار توسط دانشمند انگلیسی برنرز لی ( تصویر فوق) ارائه شد.
برنرز لی از اوایل دههی ۱۹۸۰ یک سیستم کوچک جمع آوری اطلاعات برای خودش ایجاد کرده بود که بدون نیاز به ارسال اطلاعات توسط دانشمندان، اطلاعات را جمع آوری میکرد. در اواخر دههی ۱۹۸۰ او فهمید که به یک راه حل اساسی و جهانی نیاز است. برای حل این مشکل ناسازگاری اطلاعات، او پیشنهاد کرد که چرا اطلاعات به جای اینکه در پایگاههای دادهی مختلف و کوچک ذخیره شود، در یک پایگاه دادهی مرکزی و جهانی ذخیره نشود که همه به آن دسترسی داشته باشند؟ آنوقت میتوان همهی این اطلاعات را یکجا داشت و هرکسی میتواند از هرجای جهان و از طریق اینترنت به این پایگاه داده متصل شده و با یک کلیک از یک سند به سند دیگری برود و به همهی اطلاعات دسترسی داشته باشد.
او برای اینکار یک زبان مشترک برای نمایش صفحات (html)، یک شناسه برای آدرس دهی به صفحات (url) و یک پروتکل انتقال داده (http) برای ایجاد پیوند بین صفحات از طریق اینترنت ایجاد کرد. پروپوزال او در سال ۱۹۹۰ پذیرفته شد و در پایان همان سال، با راه اندازی اولین وب سرور، مرورگر و اولین وبسایت در سرن، شبکهی جهانی وب متولد شد. خیلی زود موسسات دیگر به این شبکه پیوستند و به این شکل، مرکز سرن شد زادگاه شبکهی جهانی وب.
– ابا اباد