دوست دارید کار تخصصی ببینید و لذت ببرید؟ من اینجا یک نمونهی خیلی زیبا از یک کار کاملا تخصصی را برایتان بازگو خواهم کرد. مورد سقوط شاتل فضایی چلنجر. در ساعت ۱۶ و ۳۹ دقیقه و ۱۳ ثانیهی روز ۲۸ ماه ژانویهی سال ۱۹۸۶، شاتل فضایی چلنجر، تنها ۷۳ ثانیه پس از پرتاب، متلاشی شد و تمامی هفت سرنشین آن کشته شدند. این حادثه در نزدیکی سواحل فلوریدا و بر فراز اقیانوس اطلس در ارتفاع ۴۶ هزار پایی (۱۴ کیلومتری) از سطح دریا رخ داد و نخستین حادثهی مرگبار فضاپیماهای آمریکا بود. این حادثه تمام ایالات متحده را در بهت فرو برد. انفجار به حدی شدید بود که نور آن از کیلومترها دورتر دیده میشد و در همان لحظهی اولیه، همه مطمئن بودند که تمام سرنشینان که جزو بهترین فضانوردان ایالات متحده بودند، جان خودشان را از دست داده اند.
حالا افکار عمومی آمریکا و بخصوص خانوادههای آن فضانوردان منتظر یک پاسخ روشن بودند که چرا چنین اتفاقی افتاده است. رونالد ریگان رئیس جمهور وقت ایالات متحده در همین موقع دو دستور صادر کرد. یکی توقف تمام سفرهای فضایی تا روشن شدن ابعاد این حادثه و دیگری تشکیل کمیتهای تخصصی برای یافتن علت یا علل این حادثه. این کمیته که به کمیتهی راجرز شناخته میشود، چهارده عضو داشت که بعضی از این اعضا عبارتند از:
یک – نیل آرمسترانگ، فضانورد سابق ناسا و اولین انسانی که بر ماه قدم گذاشت
دو – یوجین ای کاورت، متخصص هوانوردی و دانشمند ارشد سابق نیروی هوایی
سه – ریچارد فاینمن، فیزیکدان نظری و برندهی نوبل فیزیک ۱۹۶۵
چهار – دونالد جی کوتینا، ژنرال نیروی هوایی با تجربه در زمینهی موشکهای بالیستیک و فضاپیماها
پنج – سالی کی راید، مهندس و اخترفیزیکدان و اولین فضانورد زن آمریکایی
شش – جوزف اف ساتر، معاون ارشد کمپانی بوئینگ
هفت – آرتور واکر جونیور، فیزیکدان خورشیدی و استاد دانشگاه استنفورد
هشت – آلبرت دی ویلون، فیزیکدان و توسعه دهندهی برنامهی نظارت هوایی
نه – چارلز ییگر، ژنرال بازنشستهی نیروی هوایی دیگر اعضای این کمیسیون، یک سری مقامهای سیاسی و مدیر اجرایی بودند.
ببینید برخورد یک سیستم درست و سالم با یک حادثه چگونه است.
اول اینکه کمیسیونی جدی تشکیل دادهاند تا علت حادثه کاملا مشخص شود و از حوادث بعدی جلوگیری گردد.
دوم اینکه تمام اعضای کمیسیون از خارج از ناسا انتخاب شده اند تا با آزادی عمل به تحقیقات خود بپردازند و مسالهی تضاد منافع (confilct of interests) به وجود نیاید و کسی در کارشان موش ندواند.
سوم اینکه متخصصان مختلف انتخاب شدهاند تا بتوانند مساله را از جهات مختلف نگاه کنند.
حالا یک کمیتهی متبحر و متخصص جمع میشوند و به مدت پنج ماه، شبانه روز تک تک جزئیات و شواهد را بررسی میکنند. آنوقت در ۹ ژوئن همان سال علت مستقیم حادثه را پیدا میکنند:
نقص در اورینگهای (O-ring) آببندی اتصال انتهای بوستر موشک جامد سمت راست.
یعنی در یک فضاپیمایی که هزاران قطعه داشته و حالا در اثر حادثه کاملا متلاشی شده است، این کمیسیون موفق شدهاند آن بخش کوچک حادثه آفرین را پیدا کنند. و سپس کمیسیون ۹ علت اصلی از جمله فرآیند مدیریتی که منجر به چنین اشتباهی شده را به رئیس جمهور ریگان، به ناسا و به مردم آمریکا اعلام میکند. خب از چنین سیستمی که میتواند اینطور تخصصی به یک حادثه بپردازد، میتوان انتظار داشت که انسان به ماه بفرست و فضاپیماهایش منظومهی شمسی را هم درنوردند.
– ابا اباد