مدتی قبل دوست قدیمی‌ام کاوه، این ویدئو را در گروه دوستانه تلگرامی‌مان گذاشت. این ویدئو کاوه را در حال بریدن شاخه‌های خرما نشان می‌دهد. فصل فصل برداشت خرما بود. توضیح می‌داد که این شاخه چون خرمای آن خودش قبلا خشک شده، می‌توان آن را مستقیما روی چادر انداخت. اگر خرما هنوز تر باشد، باید آن را به طناب بست و آهسته آهسته به پایین نخل فرستاد. می‌گفت امسال همه‌ی مرداسنگ‌ها (نوعی خرما) خراب شده اند و باید همه‌ش را بدهیم دام‌ها بخورند. بعضی از خاصویی (نوع دیگری از خرما) نیز خراب شده‌اند و آن‌ها نیز فقط به درد دام می‌خورند.
پرسیدیم چرا اینطوری شده و آیا علتش آفتی بوده است؟
گفت این خرماها را قبلا وقتی آفت می‌زده، کشاورز با کمی سم مشکل را برطرف می‌کرده است. ولی حالا دیگر تغییرات آب و هوایی این‌ها را خراب کرده و خیلی نمی‌توان در مقابلش کاری کرد و دستمان بسته است. کاوه اهل حاجی آباد استاد هرمزگان است و نخلستانشان هم در روستاهای همان حوالی واقع شده است. وقتی این بحث شکل گرفت، دوست دیگری که او اهل رفسنجان است نیز سفره‌ی دلش را باز کرد. گفت ما امسال هنوز برداشت پسته را شروع نکرده ایم، در حالیکه هر سال این موقع برداشت را تمام کرده بودیم و معلوم نیست امسال چه بلایی سر محصولاتمان بیاید.
گفتم علتش چیست؟ آیا بارندگی کمتر شده یا هوا گرم‌تر شده؟
گفت بارندگی خیلی فرق نکرده، ولی وضعیت هوا مدام تغییر می‌کند. اگر کلا سردتر یا کلا گرم‌تر می‌شد، شاید راهی وجود داشت. اما فکر می‌کنم اینکه مدام سرد و گرم می‌شود، درختانمان را گیج کرده است. فاصله‌ی (جاده‌ای) حاجی آباد تا رفسنجان حدود ۳۰۰ کیلومتر است. تا جایی که از شهر خودم نیشابور نیز خبر دارم، کشاورزان و باغداران منطقه‌ی ما نیز در حال تجربه‌ی چنین مسائلی هستند. با اینکه فاصله‌ی رفسنجان تا نیشابور حدود ۱۲۰۰ کیلومتر و فاصله‌ی حاجی آباد تا نیشابور حدود ۱۲۵۰ کیلومتر است. این سه شهر یعنی حاجی آباد، رفسنجان و نیشابور، سه اقلیم کاملا متفاوت از یکدیگر دارند. عرض جغرافیایی این سه شهر نیز تفاوت زیادی با یکدیگر دارد. با این وجود، هرکدام به صورت جداگانه، تغییرات اقلیمی را تجربه و تایید می‌کنند. اما شما اگر مثلا از پسته کاران کالیفرنیا هم بپرسید، احتمالا آن‌ها نیز چنین تغییراتی را گزارش می‌دهند. شاید من اگر دوستی مصری و اهل قاهره داشتم و او نیز با نخلستان‌ها و برداشت خرما آشنا بود، او نیز چنین تغییراتی را گزارش می‌داد. چرا که تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، یک معضل جهانی‌ست که گریبان همه‌ی انسان‌ها را می‌گیرد.
ما آخرین معضل جهانی که همراه با تمام مردم جهان آن را پشت سر گذاشتیم، بحران کرونا بود. البته آنموقع یک تلاش جمعی و یک همکاری جهانی اتفاق افتاد تا اینکه خیلی زود این بحران رفع و رجوع شد. علتش هم این بود که سرعت این بحران، بسیار بالا و جلوی چشم ما بود. اما بحران تغییرات اقلیمی، “اکنون” با آن سرعت تاثیر نمی‌گذارد. شاید به همین خاطر است که مردم دنیا و به خصوص سیاستمداران و سرمایه داران، هنوز آن را چندان جدی نگرفته اند و بیشتر در حال شوآف مقابله با آن هستند.
– اَبا اِباد