امروزه در آزمایشگاههای پیشرفتهی مراکز تحقیقاتی و کمپانیهای بزرگ، مشاهدهی رباتهایی که در حال تهیهی نمونه و آزمایش آن هستند، دیگر چندان جای تعجب نیست.
البته منظور از ربات در اینجا، رباتهای انساننما نبوده و در مواردی که مشاهده کردهام، دستگاههایی بوده که به صورت تماما اتوماتیک و براساس دستورالعملی که دریافت کرده است، نمونه را تهیه میکند. اما مسالهای که در مورد این رباتها وجود دارد این است که آنها دقیقا دستورالعملی که داده شده را دنبال میکنند و اینطور نیست که تنها با یک درخواست و براساس اطلاعات خودشان، نمونهسازی کنند.
اما آیا با پیشرفت تکنولوژی و همچنین توسعهی الگوریتمهای هوش مصنوعی، چنین چیزی دور از انتظار است؟
اینکه ما از ماشین تنها بخواهیم که این نمونه را برای ما تهیه کند و این ماشین، براساس دیتابیسها و بعد از پردازش آنها، خود فرآیندهایی را انتخاب کند که در نهایت به نمونهی مورد نظر دست یابد. توسعهی چنین ماشینی اکنون چندین سال است که موضوع تحقیقات گروه کرونین در دانشگاه گلاسکوی اسکاتلند است. محققان این گروه به سرپرستی پروفسور لی کرونین، رباتی ساختهاند که بر آن نام چمپیوتر یا Chemputer یا به طور دقیقتر Chemical Computer System نهاده اند. محققان به کمک چمپیوتر، میتوانند به صورت کاملا اتوماتیک و همچنین قابل اعتماد، بسیاری از مولکولهای آلی را سنتز کنند. محققان گروه کرونین موفق شدند در سال ۲۰۱۸، به کمک این ماشین و بدون هیچگونه دخالت انسان، سه ترکیب دارویی نیتول، روفینامید و سیلدنافیل را سنتز کنند که نتایج آن در مجلهی معتبر ساینس، به چاپ رسیده است.
جالب اینجاست که بازدهی فرآیندهای اجرا شده توسط چمپیوتر، در بعضی موارد حتی از بازدهی آزمایشگر انسانی نیز بالاتر بوده است. به کمک چنین ماشینی، علاوه بر افزایش سرعت آزمایشات، نتایج با تکرارپذیری بالاتر و همچنین قابل اعتمادتری به دست میآید. اما هدف این ماشین، تنها محدود به سنتز مولکولهای شناخته شده نیست. پژوهشگران این گروه اکنون با توسعهی چمپیوتر، هدفی بالاتر یعنی توانایی کشف مولکولهای جدید را دنبال میکنند. در نهایت یک چمپیوتر باید بتواند، مولکولهای مختلف را طراحی و سنتز کرده و سپس خود آنها را با یکدیگر مقایسه کنند و نتیجه را به ما اعلام نماید.
– ابا اباد
ویدئو : مراحل سنتز مولکول نیتول به کمک چمپیوتر