همه‌ی ما کوله باری از خاطرات تلخ و شیرین را به دوش می‌کشیم. اما مرور بعضی از خاطرات تلخ می‌تواند برای ما خیلی سنگین و آزاردهنده باشد. مثلا فردی که در گذشته شاهد یک حادثه بوده و یا خودش درون حادثه بوده است و هنوز آن لحظات دلهره‌آور را به یاد دارد. یا فردی که در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته ممکن است تا آخر عمر این ترس را با خودش به همراه داشته باشد. شخصی که در دوران مدرسه معلم بدی داشته که او را تحقیر می‌کرده و او هنوز هم نمی‌داند که چرا معلم با او این کار را کرده است. فردی که در مقطعی از زندگی‌اش کسی از او کلاهبرداری کرده و همه‌ی دار و ندارش را از او گرفته است. شخص دیگری که در یک جمع یک سوتی وحشتناک داده و هنوز بعد از چند سال وقتی به آن اتفاق فکر می‌کند، از خودش خجالت می‌کشد و از یادآوری آن مساله، دست و پایش یخ می‌شود.
شخص دیگری آخرین دیدارش با معشوق سابقش حسابی او را آزار می‌دهد و هر از چندگاهی، ذهنش دوباره آن لحظه‌ی دشوار را جلوی چشمان او می‌آورد و او از این بابت مدام در رنج است و رابطه‌ی جدیدش هم تحت تاثیر قرار گرفته است. بعضی از خاطرات می‌تواند برای آدم درس‌هایی داشته باشد تا فرد تا آخر عمرش دوباره چنین اشتباهی مرتکب نشود. آدم عاقل با همین خاطرات است که از یک سوراخ دوبار نیش نمی‌خورد. اما واقعا بعضی خاطرات تلخ به هیچ دردی نمی‌خورند و فقط انسان را آزار می‌دهند و زندگی عادی فرد را مختل می‌کنند. باقی ماندن این خاطرات در ذهن آدم، ضررش از سودش بیشتر است.
کاش می‌شد مثل کامپیوتر با یک shift+delete آن‌ها را از حافظه‌ی انسان به کلی پاک کرد. اگر بشود چنین کاری کرد، می‌توان تروماهایی با ریشه‌های عمیق را برای همیشه از بین برد و کار روانشناس‌ها و روانپزشک‌ها خیلی آسان‌تر خواهد شد. خب مشخصا ما اولین انسان‌هایی نیستیم که به ذهنمان رسیده که چقدر خوب بود که اگر می‌شد بعضی خاطرات را از حافظه پاک کرد. دانشمندان و پژوهشگران زیادی در سراسر دنیا به این مساله فکر کرده اند و پژوهش‌های زیادی نیز در این حوزه در حال انجام است. و راستش را بخواهید، پاک کردن حافظه چندان هم دور از انتظار نیست و ممکن است تا چند دهه‌ی آینده ما موفق به چنین کاری شویم.
یکی از راه‌های پاک کردن حافظه که ممکن در آینده عملی شود، مختل کردن فرآیند تثبیت مجدد است.
ما هروقت خاطره‌ای را به یاد می‌آوریم، برای مدتی این خاطره در حافظه‌ی ما، ناپایدار می‌شود و بعد از آن مجددا در مغز ما تثبیت می‌شود و این دقیقا جایی‌ست که دانشمندان به دنبال ایجاد اختلال در آن هستند. اما دانشمندان چطور می‌توانند این کار را بکنند؟ احتمالا از طریق فرآیندی به نام فرآیند اپتوژنتیک یا optogenetics. اپتوژنتیک یک تکنیک بیولوژیکی است که به دانشمندان اجازه می‌دهد فعالیت سلول‌ها را با استفاده از نور کنترل کنند. دانشمندان می‌توانند ژن‌های نورون‌ها را طوری تغییر دهند که حساس به نور باشند و با این پالس‌های نوری، بتوان عملکرد آن‌ها را مختل و مجددا فعال کرد. کاری که دانشمندان می‌خواهند بکنند این است که یک قدم جلوتر بروند و با استفاده از نور برای روشن و خاموش کردن سلول‌های خاص مغز که در حافظه دخیل هستند، فرآیند تثبیت مجدد را مختل کنند. اگرچه این تکنینک تاکنون روی انسان‌ها آزمایش نشده، اما محققان دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو، این تکنیک را روی موش‌ها امتحان کرده‌اند و موفق شده‌اند که بخش‌هایی از حافظه‌ی موش‌ها را پاک کرده و حتی بازیابی کنند. پس می‌توانیم امیدوار باشیم که روزی از شر خاطرات تلخ رها شویم.
– ابا اباد