ما انسان‌ها حافظه‌ی خیلی ضعیفی داریم. الان اگر از فردی بپرسید سه چهار سال قبل در چه وضعیتی بوده‌اید و چه کار می‌کرده‌اید، خیلی یادش نمی‌آید. چه رسد به اینکه مثلا بیست سال قبل چه کار می‌کرده‌اید. خب تعداد معدودی این توانایی و این حوصله را دارند که برای خودشان دفتر خاطراتی درست کنند و مرتبا خاطرات روزانه‌ی خود را ثبت کنند. اینطوری اگر از آن‌ها بپرسید که فلان سال چطور بوده‌اید، سریعا دفتر خاطراتشان را مرور می‌کنند و می‌گویند مثلا آنموقع فلان اتفاق در زندگی‌ام افتاده بود و فلانموقع مشکل مالی شدیدی داشتم، فلان سال با این شخص آشنا شدم و جهت زندگی من تغییر کرد. پیروی از این عقیده، من را در فلان سال تا مرز نابودی برد. اما همه چیز در این دفتر خاطرات ثبت شده و فرد با ورق زدن آن می‌فهمد، کجا بوده و الان کجاست و چه مسیری را طی کرده است.
کره‌ی زمینی که ما روی آن زندگی می‌کنیم نیز حتما خاطرات زیادی در دل خود دارد. از جنگ‌ها بگیر تا صلح‌ها، از تک سلولی‌ها بگیر تا دایناسورها، از طوفان‌ها و زلزله‌ها و فوران آتشفشان‌ها بگیر تا نابودی حیات و شکل گیری حیات جدید و چسبیدن قاره ها به هم و جدا شدن آن‌ها از یکدیگر. زمین هم انفجار بمب اتم را به خود دیده و هم شاخه گلی که یک عاشق به معشوق خود داده است. پس این زمین دل پری دارد که باید کسی پیدا شود و از او بپرسد که چه در زمین گذشته است. اما اگر کسی بخواهد چنین سوالی بپرسد، یک جنبه‌ی مثبت این است که زمین هم دفتر خاطرات خود را دارد و می‌تواند بگوید که میلیون‌ها سال قبل چه اتفاقی افتاده است.
خب ما توانسته‌ایم اسکلت و فسیل موجودات عظیم الجثه و عجیبی را پیدا کنیم که شباهت زیادی با موجودات زنده‌ی حال حاضر دنیا ندارند. ولی ما نمی‌دانیم که چرا الان دیگر این موجودات که به آن‌ها دایناسور می‌گوییم، دیگر وجود ندارند و دیده نمی‌شوند. باید برویم و از زمین بپرسیم و ببینیم که آیا لابلای دفتر خاطراتش چیزی دارد. سال ۱۹۸۰ بود که لویس آلوارز، فیزیکدان آمریکایی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل، به همراه خانواده‌اش برای تعطیلات به گوبیوی ایتالیا رفته بودند. وقتی به همراه پسرش والتر آلوارز که یک زمین شناس بود، در طبیعت می‌گشتند، به صورت اتفاقی یک برگ از دفتر خاطرات زمین را پیدا کردند که در آن نوشته شده بود که دایناسورها چگونه منقرض شده اند. آن‌ها صخره‌ی لایه لایه‌ی تصویر زیر را پیدا کردند و رنگ یکی از لایه‌های این صخره برایشان عجیب بود. آن‌ها این لایه را آزمایش کرده و مقادیر زیادی از عنصر ایریدیوم را در این لایه پیدا کردند.
اما منشأ این عنصر در این لایه‌ی خاص کجا بود؟
منشأ آن برخورد یک جِرم بزرگ فرازمینی با زمین بود که چنین اثری از آن، در تمام نقاط زمین باقی مانده بود. این لایه مربوط به ۶۵ میلیون سال قبل بود که با عمر فسیل دایناسورها همخوانی داشت. آنوقت بود که ما با بررسی خاطرات زمین فهمیدیم انقراض بزرگ، ناشی از برخورد یک جرم عظیم فضایی، با زمین بوده است.
– اَبا اِباد