بعضی از افرادی که خیلی ادعای هوش و ذکاوتشان میشود، فکر میکنند که هیچوقت گول هوش مصنوعی را نمیخورند. مثلا اگر روزی یک رباتی مجهز به الگوریتمهای هوش مصنوعی، وانمود کند که دارای عواطف انسانیست، این افراد فکر میکنند که میتوانند آن را خیلی زود تشخیص دهند. واقعا تا چند سال دیگر که رباتهای انساننما در سطح جوامع فراگیر خواهند شد، آیا میتوان براحتی و تنها با نگاه به رفتارشان، این رباتها را از انسانها تشخیص داد؟ اگر حرکات آنها کاملا طبیعی باشد و از طریق مدتی ارتباط با انسانها، بتوانند ادای احساسات داشتن را در بیاورند، باز هم میتوان آنها را از انسان تشخیص داد؟
مثلا تصور کنید یک روز که در یک سالن انتظار نشستهاید و یکی از این رباتهای انساننما روبروی شما نشسته و یک نگاه عاشقانه به شما میاندازد، بعد به شما نزدیک میشود و شروع میکند به زدن حرفهای جذاب، چطور میتوانید تشخیص دهید که این یک ربات است و به او دل نخواهید بست؟ در حالیکه او صرفا با آنالیز رفتار انسانها و آنالیز تعدادی فیلم عاشقانه با این رفتار آموزش دیده است. اگر فکر میکنید که تشخیص یک رفتار آموزش یافته از یک برخورد واقعی که از نهاد یک شخص برخاسته، کار سادهایست، من با یک مثال خیلی جالب، این نظر شما را به چالش خواهم کشید.
نمیدانم که شما یا اطرافیان شما، یک سگ به عنوان حیوان خانگی دارید یا داشته اید. اگر هم کسی اطراف شما سگ ندارد، حتما سگهای ولگرد را دیدهاید و یا در ویدئو کلیپها یا فیلمها، چشمان زیر را از سگها بارها دیدهاید. مثلا صاحب یک سگ به آن سگ تشر زده و او را دعوا کرده است، سگ هم سریع گوشهایش پایین میافتد، چشمهایش غمگین میشود و سرش را کمی پایین میاندازد گویی پشیمان شده است. یا مثلا این سگهای ولگرد وقتی به شما نزدیک میشوند تا به آنها غذا بدهید (که امیدوارم از بابت حفظ محیط زیست ندهید)، این سگها هم نگاه به شدت مظلومانهای به آدم میاندازند، طوریکه آدم دلش برایشان کباب میشود. خیلیها تحت تاثیر همین نگاههای مظلومانهی سگهای ولگرد، تحت تاثیر قرار میگیرند و میگویند بابا یک بار که هزار بار نمیشود و دست آخر در حالیکه میدانند با این کار ضربهی سختی به محیط زیست وارد میکنند، باز هم به آن سگ ولگرد غذا میدهند.
اما راستش را بخواهید، تحقیقات دانشمندان بارها و بارها نشان داده که در واقع سگها یاد گرفتهاند که این حالت چهره، همراه با جلب توجه انسانهاست. آزمایشات مختلف نشان داده که این چهرهی سگها، نشانهی غم و غصهی درونی آنها نیست، بلکه صرفا در خلال تکاملشان، سگها آموختهاند که اگر چنین قیافهای را نشان بدهند، میتوانند توجه و جایزه و غذا دریافت کنند.
مثلا در یکی از این آزمایشات، صاحب سگ روبروی سگ قرار داده شد، ولی با سگ چشم تو چشم نمیشد. در این حالت سگ این حالت غمگین را نشان نمیداد. اما به محض اینکه صاحبش با او چشم تو چشم میشد، سگ دوباره این چهره را به خود میگرفت. این یافتهها نشان میدهد که سگها فقط به توجه انسان حساس هستند و از همه هیجانانگیزتر، حالتهای چهرهی آنها تلاشهای فعالی برای برقراری ارتباط است، نه نمایشهای عاطفی غیرارادی. این رفتار به احتمال زیاد از این بابت تکامل یافته که سگهایی که میتوانستهاند این حالت چهره را ایجاد کنند، توانستهاند توجه بیشتری از انسانها دریافت نمایند و شانس بقای آنها بالاتر بوده است. میبینید که سگها هم میتوانند با نمایش احساسات، ما را گول بزنند، چه رسد به رباتهای آینده.
– ابا اباد