پیشبینی آیندهی بشر امری به غایت دشوار است. اینکه سمت و سوی علم و تکنولوژی و فلسفه و اندیشهی بشر چه مسیری را طی خواهد کرد. به همین خاطر حتی یک رشتهی آکادمیک تحت عنوان آینده پژوهی (Future Studies) وجود دارد. محققان این عرصه به صورت سیستماتیک، روند پیشرفت بشر را بررسی و آیندهی بشر را تا حدی نیز پیشبینی میکنند. این فهمیدن آینده برای همهی ما بسیار مهم است. گویی هرکسی که بتواند آینده را قبل از دیگران ببیند، دست را برده است. شما اگر بدانید قیمت سهمهای مختلف در بازار سهام چند ساعت بعد یا فردا یا چند روز بعد چه تغییری میکند، تقریبا از همه جلوتر ایستاده اید. اگر یک کمپانی بداند که مردم در چند سال آینده چه نیازهایی خواهند داشت، میتواند زیرساختهای خودش را برای آن روز توسعه دهد و خیلی زود بازار آن حوزه را تسخیر کند.
همین الان خیلیها به دنبال این هستند که از طرحهای توسعهی شهری باخبر شوند تا زمینهای کشاورزی که چند سال بعد جزئی از شهر خواهند شد را بخرند. دولتها از کارشناسان و متخصصان خودشان میخواهند که آینده را پیشبینی کنند تا براساس نیازهای آینده برای بودجهی عمومی برنامه ریزی کنند. این مسالهی پیشبینی آینده گویی همواره برای انسان یک دغدغهی بزرگ بوده است. شما در افسانه ها و حتی در تاریخ میخوانید که پادشاهان گذشته چقدر به دنبال تعبیر خواب و آسترولوژی و پیشبینی آینده از طریق وضعیت ستارگان و این خرافات بوده اند. حتی تخیل آینده نیز میتواند به مسیر پیشرفت ما سمت و جهت بدهد. ما خیلی اوقات تنها آینده را پیشبینی نمیکنیم، بلکه از طریق تخیل خود نشان میدهیم که آینده باید چه شکلی داشته باشد. وقتی کمپانی اسپیس ایکس این فضاپیماهای غول پیکر را برای سفر به مریخ میسازد، روزی شاید در کودکی، مدیران ارشد این کمپانی با دیدن سفرها و اکتشافات فضایی، این را تخیل کرده اند که در آینده ما فضاپیماهای بزرگی خواهیم داشت که آدم ها را کرور کرور به مریخ میبرد و بعد که بزرگ شده اند، خودشان دارند این واقعیت را رقم میزنند.
اصلا ما همین چند سال قبل چه درکی از آینده داشتیم. مثلا وقتی آن آتاری دستیها در دستان ما بود و موشکها میآمدند و میرفتند، چه میدانستیم که ظرف تنها بیست سال، این تلفن همراه در دست هریک از ما باشد که هرکاری با آن بکنیم. حالا دیگر این تلفن همراه حتی جزئی از واقعیت ما شده است. یا اینکه چند سال قبل ما چه میدانستیم که روزی این مدلهای زبانی بزرگ مثل جی پی تی ها، اینطور توسعه مییابند که حرف ما را دقیقا میفهمند و پاسخهای درست میدهند. حالا در مورد چند سال بعد چطور؟ چند سال بعد چه اتفاقی میافتد؟ آیا چند سال بعد در هر خانهای میتوان چند ربات پیدا کرد؟ اگر الان ربات چمن زن و جارو زن وجود دارد، چند سال بعد رباتهایی بقیهی کارهای ما را هم خواهند کرد؟ ماشینهای خودران چطور؟ آیا خودروهای ما چند سال بعد نیز همچنان فقط روی زمین راه میروند یا خودروهایی خواهیم داشت که پرواز میکنند؟ شما چه پیشبینی از آینده دارید؟
البته منظور آیندهایست که به عمر ما قد بدهد و بتوانیم آن را در طول حیات خودمان ببینیم.
ویدئو : قسمتی از کارتن خانهی فردا (The House of Tomorrow) مربوط به سال ۱۹۴۹ (۷۵ سال قبل). تخیل انسان آن روز از آینده در این صحنه به نمایش در آمده که بسیار جالب است.
– اَبا اِباد