میخواهم مسالهای را که در طول مدت حضورم در اینجا فهمیدهام با شما در میان بگذارم. این موضوع وقتی سعی کردم گونهی شما را طبقهبندی کنم به ذهنم رسید. من متوجه شدم که شما در واقع پستاندار نیستید. هر پستانداری در این سیاره به طور غریزی با محیط اطراف خود یک تعادل طبیعی ایجاد میکند، اما شما انسانها اینطور نیستید. شما به یک منطقه میروید و آنقدر زیاد میشوید و چندین برابر میشوید تا هر منبع طبیعی در اطرافتان تمام شود. تنها راهی که میتوانید زنده بمانید این است که دوباره به منطقهی دیگری سرایت کنید. اما موجود دیگری در این سیاره وجود دارد که از همین الگو پیروی میکند.
میدانید چه موجودی؟ ویروس.
انسان بیماریست، سرطان این کرهی خاکی است، شما طاعون هستید و ما درمان آن هستیم. متن فوق، دیالوگی از فیلم بسیار زیبای ماتریکس (۱۹۹۹) است. این حرفها نیز حرفهای مامور اسمیت است که هدفش جلوگیری از خروج انسانها از ماتریکس بود. اگرچه مامور اسمیت این حرفها را از روی کینهای که نسبت به انسانها دارد میزند، اما وقتی دقیق نگاه کنیم، میبینیم که پربیراه نمیگوید. شما اکنون در بعضی نقاط جهان میبینید که میلیونها انسان در وسط کویر جمع شده اند و شهرهای بزرگ ساخته شده است.
خب وسط کویر چه منبع طبیعی وجود دارد که این جمعیت رفته و در آنجا زندگی میکند تا بعد مجبور شوند برای این جمعیت از جای دیگر و با آسیب به طبیعت، آب و غذا و چیزهای دیگر بیاورند؟
اما مساله محدود به وسط کویر نیست. اصلا منابع زمین ظرفیت چه تعداد انسان را دارد، به گونه ای که هم انسان راحت زندگی کند و هم اینکه به طبیعت آسیب نرسد؟
تا چند قرن قبل که علم و تکنولوژی آنقدر پیشرفته نکرده بود، جمعیت انسان در هر نقطهای محدود به میزان منابع طبیعی همان نقطه بوده است. افراد زیادی شانس رسیدن به سنین بالا را نداشته و از هر خانواده، فقط تعداد کمی از نوزادان، در اثر بیماریهای مختلف از بین نمیرفتهاند و میتوانستهاند به سنین بالاتر برسند. حالا به خاطر پیشرفت علم و تکنولوژی، دیگر این مشکل برطرف شده است.
اما آیا حالا انسان نباید خودش به این تعادل جمعیت و محدودیت منابع زمین فکر کند؟
چه ضرورتی دارد فردی که شرایط فرزنددار شدن را دارد، حتما صاحب چند فرزند شود؟
چه رسد به کسی که شرایط فرزنددار شدن را هم ندارد. باید بدانیم که راه حل نهایی بسیاری از مشکلاتی مانند تغییرات اقلیمی که ما اکنون با آن مواجه هستیم، همان کاهش رشد جمعیت جهان است. البته نه به سبک مامور اسمیت یا کشتن انسانها، بلکه با همین فرمول سادهی فرزند کمتر، زندگی بهتر.
پینوشت: پیشبینی میشود جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰، به ده میلیارد نفر برسد. حال اینکه اکنون بیشتر مطالعات نشان میدهد که جمعیت پایا (sustainable population) برای زمین، کمتر از ۸ میلیارد نفر است.
– اَبا اِباد