احمقها همه جا هستند یا IDIOTS ARE EVERYWHERE.
این جملهایست که مدتی قبل یکی از همکارانم از پدرش برایم نقل کرد. اینکه هیچ تضمینی وجود ندارد که بودن در یک جای خاص یا داشتن یک عنوان خاص، مانع حماقت شخص شود. اینکه شخصی دانشمند است، فیزیکدان است، فیلسوف است، سیاستمدار است، ریاضیدان است، مدیر فلان مگا کمپانی است، برندهی جایزهی نوبل است، فلان کتاب معروف را نوشته است و فلان کار بزرگ را کرده است، هیچکدام این را تضمین نمیکند که فرد در بخشهایی از زندگیش احمقانه رفتار نکند یا تفکر احمقانهای نداشته باشد یا حرف احمقانهای نزند. زمانی که این واقعیت را بپذیریم، دیگر به سخنان هر شخصی با یک دید انتقادی نگاه خواهیم کرد.
اما این مقدمهای بود برای اینکه داستانی که مدتی قبل برایم اتفاق افتاد و درستی جملهی مذکور بیش از پیش برایم آشکار شد، نقل کنم. پیش از این اصلا باورم نمیشد که در قرن بیست و یکم و با وجود این حجم از امکانات برای دسترسی به اطلاعات درست، یک شخص تحصیل کرده آن هم در تحصیلاتی مرتبط با میکروبیولوژی و ژنتیک، از هم خون بودن با مردم یک کشور سخن بگوید و بگوید we are from the same blood. این جمله با وجود تکمیل پروژهی ژنوم انسان در سال ۲۰۰۳، همانقدر احمقانه است که کسی بگوید زمین تخت است. از سال ۲۰۰۳ تا به اکنون، تکنولوژی آنقدر پیشرفت کرده است که حتی شما میتوانید کیتهای ارزان ژنتیکی را خریداری کنید و به راحتی متوجه شوید اجداد شما از کجا آمده اند، چند درصد آفریقایی هستند، چند درصد اروپایی هستند، چند درصد آسیایی هستند و…
در طول تاریخ بشر، میزان مهاجرت و جابجایی و انتقال ژنها آنقدر زیاد بوده است که ممکن است شما که در یک آپارتمان در تهران زندگی میکنید، از نظر ژنتیکی (یا به قول آن احمق مثلا تحصیلکرده از نظر خونی) به یک شخص در توکیو نزدیکتر باشید تا همسایهی روبروییتان.
مدل چشمها تنها یکی از هزاران صفات فنوتیپی است و نمیتوان تنها بر اساس یک یا چند صفت فنوتیپی گفت که این دو شخص از یک خون هستند. حتی از نظر ژنتیکی، مرز مشخصی بین نژادهای مختلف وجود ندارد. در واقع نژاد یک ساخت اجتماعی است نه یک ویژگی بیولوژیکی. چیزی که مردم یک کشور یا یک منطقه در آن مشترک هستند، ژنتیک آنها نیست بلکه فاکتورهایی مثل فرهنگ، زبان، تاریخ، مذهب، اقتصاد و چیزهایی از این قبیل است. وگرنه دی ان ای همهی انسانها تا ۹۹/۹ درصد مشابه یکدیگر است. اینجاست که باز هم حماقت افرادی که از چیزی به اسم خون مشترک و نژاد برتر صحبت میکنند، به توسط علم آشکار میشود.
پینوشت: یادآوری یک فرمول ساده، تحصیلات الزاما یک احمق را به یک دانا تبدیل نمیکند، گاهی اوقات نتیجه یک احمق تحصیلکرده خواهد بود.
– اَبا اِباد