یکی از جنبه‌های بسیار عجیب و جذاب هستی، مساله‌ی حیات است. یافتن حیات در کرات و منظومه‌های دیگر، سال‌هاست موضوع تحقیقات دانشمندان است. انسان در گذشته، به هر چیز متحرکی که توضیحی برای آن نداشته، حیات را نسبت می‌داده. در کتب قدما حتی برای همین کرات سماوی نیز از این جهت که در مدارهای مشخصی حرکت می‌کنند، حیات در نظر می‌گرفته‌اند. جالب اینجاست که اکنون و با وجود پیشرفت‌های علمی بسیار بشر، ما هنوز تعریف دقیق و مشخصی از حیات نداریم و نمی‌دانیم حیات را چگونه تعریف کنیم.
در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی کارل ساگان، اخترشناس و اخترزیست‌شناس (exobiologist) معروف آمریکایی، این موضوع را مطرح کرد که ما هنوز نمی‌دانیم حیات دقیقا چه معنایی دارد و انتظار داریم در کرات دیگر، حیاتی مانند اشکال حیات بر روی زمین بیابیم. حال اینکه ممکن است در آنجا اشکال دیگری از حیات وجود داشته باشد که اصلا برای ما آشنا نباشد. برای غلبه به این مشکل، کارل ساگان، به پنج شکل برای حیات تعاریفی ارائه داد که البته برای هر تعریف، مثال نقضی نیز می‌توان یافت.
و اما این تعاریف:
- تعریف فیزیولوژیکی : سیستمی که دارای تعدادی قابلیت از جمله خوردن، سوخت و ساز، دفع، حرکت، رشد، تولید مثل، تنفس و پاسخ به محرک‌ها باشد. اما محض مثال باکتری‌هایی وجود دارد که همه‌ی ویژگی‌های یاد شده غیر از تنفس را دارا هستند، اما ما باز هم آن ها را واجد حیات می‌دانیم.
- تعریف متابولیک : سیستمی که از انرژی برای انجام عملکردهایی در درون مرزهای خود استفاده می‌کند. چنین سیستمی بدون تغییر خواص کلی‌اش، موادی را با محیط اطراف مبادله می‌کند. اما وقتی خوب به این تعریف نگاه می‌کنیم، یک خودروی سواری نیز در این تعریف می‌گنجد.
- تعریف ترمودینامیکی : سیستمی که اجزایش در مرزهای مشخصی (مانند درون یک سلول) قرار دارد و بی‌نظمی (آنتروپی) در این نقاط از جهان، به صورت موضعی کاهش یافته است. اما طبق این تعریف، کتاب نیز باید یک سیستم واجد حیات تلقی شود.
- تعریف بیوشیمیایی : سیستمی که شیمی متمایز از محیط اطرافش دارد و همچنین حاوی اطلاعات ژنتیکی رمزگذاری شده (مانند DNA) است که قابلیت انتقال به نسل بعد را داراست. ویروس این ویژگی‌ها را دارد، اما ما هنوز آن را به عنوان شکلی از حیات نپذیرفته ایم، چرا که به خودی خود قابلیت تولید مثل ندارد.
- تعریف ژنتیکی : سیستمی که توانایی تکامل طبیعی از طریق انتخاب طبیعی را دارا باشد. ما می‌دانیم در فرآیند همانندسازی در طول تولید مثل، گاهی اوقات جهش‌هایی رخ می‌دهد که این جهشها می‌تواند شانس بقا را افزایش یا کاهش دهد. اگر این جهشها شانس بقا را افزایش دهد، منجر به تکامل آن گونه می‌گردد. دستگاه‌های ساخت دست بشر نیز به همین شکل تکامل یافته است، اما ما آن‌ها را اشکالی از حیات نمی‌دانیم. همانگونه که پیشتر گفته شد، ما هنوز یک تعریف جامع از حیات نداریم و بعلاوه هنوز نیز، هیچ شکلی از حیات فرازمینی را نیافته ایم. ما هنوز بسیار تنها هستیم.
– اَبا اِباد