در سال ۱۸۸۷ میلادی، فیزیکدان آمریکایی به نام آلبرت مایکلسون و همکارش مورلی، آزمایش جالبی برای اندازه‌گیری غیرمستقیم سرعت پرتو نور طراحی کردند که به آزمایش مایکلسون-مورلی معروف است.
اندازه‌گیری مستقیم سرعت پرتو نور، تنها در اواخر قرن بیستم و با پیشرفت تکنولوژی میسر شد. ولی مایکلسون-مورلی یک قرن قبل از او، چنین آزمایش هوشمندانه‌ای طراحی کردند. آزمایشی که شکستش، منجر به موفقیت شد. اما آزمایش مایکلسون-مورلی به چه صورت است؟ آنها دستگاهی مطابق شکل طراحی کردند. یک پرتوی نور تک رنگ را به سمت یک صفحه‌ی نیمه نقره اندود شده تاباندند. نیمی از نور از صفحه عبور می کند و نیمی از اون بازتاب می شود. حالا دو پرتو نور مسیرهای مختلفی را طی می‌کنند. هر کدام به یک آینه برخورد می کند و برمی گردد. این دو پرتو نور بعد از طی کردن مسیرهای مختلف، دوباره با هم جمع می شوند و به یک ناظر می رسند.
ما قبلا با آزمایش دو شکاف یانگ آشنا شدیم. پس زمانی که این دو پرتوی نور که مسیرهای مختلفی را طی کردند به هم می رسند، می توانند تداخل سازنده یا مخرب داشته باشند و یک طیف روی صفحه ایجاد کنند. اما چطور جمع برداری سرعت‌ها را اندازه گیری کردند؟ مایکلسون و مورلی به طرز هوشمندانه‌ای از سرعت حرکت زمین (در آن نقطه بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر بر ساعت) استفاده کردند.
دوباره به آزمایش دقت کنید.
یکی از پرتوها مسیری را طی می‌کند که هم جهت با چرخش زمین است و دیگری عمود بر جهت حرکت زمین است. پس پرتوی که در جهت حرکت زمین حرکت می کند باید سریع تر از پرتوی دیگر حرکت کند. آنها شروع کردند به چرخاندن دستگاه و انتظار داشتند به خاطر این موضوع، طیف‌های مختلفی به دست بیاورند، اما طیف‌ها تفاوت زیادی با هم نداشتند. پس سرعت نور با سرعت زمین آنطوری که آنها انتظار داشتند، جمع نشده بود و قوانین نیوتن در مورد جمع برداری سرعت‌ها برقرار نبود و آزمایش شکست خورده بود. شکستی که در واقع پیروزی بود.
بهترین توجیه شکست آزمایش مایکلسون-مورلی، نسبیت خاص بود که در سال ۱۹۰۵ توسط آلبرت انیشتین ارائه شد.
زمین تخت گرایان از این آزمایش استدلال می کنند ک زمین حرکت نمی کنه و خورشیده ک دور زمین می چرخه…🙂🙂🙂
بله همینطور است