من بارها هشدار داده ام این یک کلاه خیلی گشاد است که میخواهند سر ما بگذارند که ما درختان جنگل را قطع میکنیم و بعد دوباره جنگلکاری میکنیم. جنگل فقط آن درختان روی زمین نیست. آن درختان تنها نوک کوه هستند که از زمین بیرون زدهاند. مابقی جنگل در زیر زمین است. درختان جنگل همچون ما انسانها در یک جامعه، با یکدیگر در ارتباط هستند و برای هم پیغام میفرستند. البته آنها با هم راجع به اره و اوره و شمسی کوره حرف نمیزنند، بلکه پیغامهای آن، پیغامهای حیاتیست که از زیر زمین برای همدیگر میفرستند. در واقع، تکامل به درختان جنگل نیز یاد داده است تا همانند حشرات، با یکدیگر اجتماع و کلونی تشکیل بدهند تا به کمک ارتباطات و هوش جمعی، شانس بقای خودشان را افزایش دهند.
در هر جنگلی که زیادی آسیب ندیده باشد، درختان از طریق شبکههای قارچی زیرزمینی به یکدیگر متصل هستند. درختان آب و مواد غذایی را از طریق این شبکههای زیرزمینی با هم به اشتراک میگذارند. وقتی یک درخت جوان در یک جنگل انبوه در حال رشد است، معمولا به خاطر شاخ و برگ درختان عظیم الجثهی اطرافش، نور زیادی دریافت نمیکند و از همین بابت، فتوسنتز نمیتواند در آن به خوبی صورت بگیرد. اما درختان بزرگتر هوایش را دارند و از طریق شبکههای زیرزمینی، مواد مغذی را به او میرسانند تا او هم رشد کند و چرخهی مرگ و زندگی در جنگل حفظ شود.
اما همانطور که گفته شد، درختان جنگل با استفاده از این شبکههای قارچی، برای یکدیگر سیگنالهایی ارسال میکنند. مثلا اگر فصل خشکسالی برسد یا یک آفت یا یک حشرهی مهاجم قسمتی از جنگل را تحت تاثیر قرار دهد، سیگنالهای هشدار سریعا به درختان دیگر ارسال میشود تا بقیهی درختان خودشان را برای شرایط جدید مهیا کنند. از این نظر، جنگل واقعا مثل یک بدن است که اعضای آن با هم در ارتباطند. دانشمندان به این شبکههای زیرزمینی، شبکههای میکوریزا میگویند. در این شبکهها، ریشههای بسیار ظریف درختان به وسیلهی قارچهای میکروسکوپی میکوریزا به یکدیگر میپیوندند. البته درختان بهای این ارتباط را از طریق قندی که تولید میکنند، به این قارچهای زیرزمینی میپردازند و نوعی همزیستی بین درختان و این قارچها برقرار شده است.
درختان برای برقراری ارتباط از طریق این شبکهی گسترده، سیگنالهای الکتروشیمیایی و هورمونی برای همدیگر ارسال میکنند. دانشمندان زیادی از سراسر جهان، در حال حاضر در تلاش برای رمزگشایی این سیگنالهای بسیار ضعیف هستند. البته دانشمندان سالهاست که از وجود این شبکهها اطلاع دارند و این موضوع جدیدی نیست که هیچکس خبر نداشته باشد. پس وقتی کسی به شما میگوید که ما درختان این جنگل کهنسال را برای چوبشان قطع میکنیم و در عوض درختان جدیدی میکاریم، یک حقهبازی در میان است. چرا که درختان جدید، دیگر نمیتوانند به راحتی این ارتباطات زیرزمینی را احیا کنند و این جنگل مصنوعی جایگزین، در مقابل کوچکترین تغییرات، بسیار حساس است.
ختم کلام اینکه جنگل مصنوعی ساخت بشر، هیچوقت جای جنگل طبیعی چند صد هزار ساله را نخواهد گرفت.
– اَبا اِباد