نظریهی تکامل طبیعی داروین، یکی از مهمترین نظریات علمی دوران مدرن است. این نظریه تقریبا بیشتر از هر نظریهی دیگری نگاه ما به جهان را تغییر داد. داروین با این نظریه نه تنها حوزهی زیست شناسی را دچار یک انقلاب کرد، بلکه نگاه انسان به خودش را نیز دگرگون کرد.
زمانی که به سراغ موجودات زنده در طبیعت میرویم، میبینیم که این موجودات زنده با محیطی که در آن قرار دارند، بسیار متناسب هستند. مثلا میبینیم خرس قطبی که در محیط برفی و سفیدرنگ قطب زندگی میکند، خود سفیدرنگ است یا اینکه میبینیم در مناطقی که درختان بلندی قرار وجود دارد، حیواناتی با قد و قوارهی بلند مثل زرافه حضور دارند که از برگها و میوههای درختان بلند تغذیه کنند. گویی یک نظم و طرح دقیق در کار بوده است. داروین موفق شد از طریق فرآیندی به نام انتخاب طبیعی، مسالهی طرح منظم در طبیعت را توضیح دهد.
نکتهی بسیار جالب این است که با اینکه نظریهی تکامل طبیعی داروین در واقع کاملا براساس ژنتیک است، اما داروین توانست ایده هایش را بدون اطلاع از مکانیسم وراثت ارائه دهد.
یک قرن بعد بود که نظریهی داروین با کشف ساختار دی ان ای کامل شد. چرا که به کمک ساختار خاص دی ان ای و همانندسازی آن، ما میتوانیم چگونگی تکامل طبیعی و پیدایش تنوع زیستی را توجیه کنیم. انتخاب طبیعی داروین میتواند بر روی تک تک ژنها عمل کند و منجر به تنوع در شکل، رفتار و فیزیولوژی گونه های مختلف موجودات زنده شود.
اما نظریه ی تکامل طبیعی، نه تنها زیست شناسی مدرن را شدیدا تحت تاثیر قرار داد، بلکه موجب انقلابی در نوع نگاه ما به جهان و فلسفه و جهانبینی ما انسان ها گردید. تکامل طبیعی روی شاخههای مختلف فلسفه تاثیر بسزایی داشته است. مثلا در حوزهی فلسفهی علم، تکامل طبیعی به نوعی دور شدن از فیزیک و شیمی به عنوان پارادایمهای اصلی نظریات علمیست.
چرا که زیست شناسی تکاملی از این دو علم، ساختار بسیار متفاوتی دارد. تا جایی که حتی شاخهای جدید البته فرعی، در فلسفه به نام فلسفهی بیولوژی (Philosophy of Biology) ایجاد شده است. در این حوزه پیرامون آفرینش گرایی و طرح منظم موجودات زنده، مفاهیمی مانند تناسب اندامها و گونهها، نوعدوستی و منطق گزینش در تکامل طبیعی، بحثهای زیادی صورت میگیرد. در نهایت اینکه تکامل طبیعی تا حدی به ما گفت که این موجود اجتماعی هوشمند که اکنون به تکامل طبیعی فکر میکند، از کجا آمده است.
-اَبا اِباد
تصویر بالا: از کلاس غیرحضوری فلسفهی کاربردی، دانشجوی گرامیام، آیرانا. آیرانا به موضوعات زیست شناسی و فلسفه علاقهی بسیار زیادی دارد و روحیهی کنجکاو و پرسشگر او در مسائل گوناگون، همواره من را شگفت زده میکند.