ما میدانیم که مطابق نسبیت خاص اینشتین، جسمی که در حال حرکت است، نسبت به جسمی که ساکن است، دچار یک انقباض طولی میشود. یعنی اگر شما طول یک موشک را اندازه گیری کنید و مثلا طول آن بیست متر باشد، اگر بعد از پرتاب و هنگامی که در حال عبور از بالای سرتان است، طولش را اندازه گیری کنید، میبینید که طولش کاهش یافته است. اما این کاهش طول، واقعا نزدیک شدن ذرات آن موشک نیست. این تفاوت، تنها تفاوت اندازه گیری شما در دو حالت است.
اما اگر کسی سوار موشک باشد، او شما را چطور میبیند؟
او طول موشکی که سوار بر آن است را همان بیست متر میبیند. اما اگر به زمین نگاه کند، میبیند که همه چیز از جمله کرهی زمین، فشرده شده است. البته این صحبت برای سرعتهای بسیار بالا و قابل مقایسه با سرعت نور مثلا سرعت ۲۵۰ هزار کیلومتر بر ثانیه است. سریعترین موشک حال حاضر در دنیا، موشک آوانگارد روسیه است که سرعتی معادل ۲۷ ماخ (۲۷ برابر سرعت صوت) یا ۳۳ هزار کیلومتر بر ساعت یا ۹ کیلومتر بر ثانیه، دارد. طول این موشک نیز معادل ۵/۴ متر است.
اما سرعت این موشک نیز در مقایسه با سرعت نور بسیار پایین و معادل سه هزارم درصد سرعت نور است. با چنین سرعت پایینی (که البته نسبت به سرعتهای وسایل ساختهی دست بشر بسیار بالاست)، تغییر طول این موشک در حد ۲ نانومتر خواهد بود که اصلا قابل اندازه گیری نیست. اما اگر بر فرض، سرعت این موشک، ۲۵۰ هزار کیلومتر بر ثانیه بود، طول آن به چشم ما، به نصف کاهش پیدا میکرد.
حالا فرض کنیم که سرعت این موشک، همان ۲۵۰ هزار کیلومتر بر ثانیه است و دوست ما که قدش ۱۸۰ سانتی متر و عرضش ۵۰ سانتی متر است، سوار موشک شده است و ما از روی زمین و با دوربین، طول و عرض او را اندازه گیری میکنیم. بایستی بدانیم که تغییر طول، فقط در جهت حرکت آن جسم رخ میدهد. یعنی اگر دوست ما درون موشک ایستاده باشد، ما قد او را همان ۱۸۰ سانتیمتر، اما عرضش را ۲۵ سانتی متر اندازه گیری میکنیم.
اما اگر دوست ما درون موشک دراز بکشد، ما از روی زمین، عرضش را همان ۵۰ سانتی متر و قدش را ۹۰ سانتیمتر اندازه گیری میکنیم. پس در این حالت، اشکال کمی کج و معوج میشوند. دوست ما که سوار بر موشک است نیز زمین را به جای یک کره، به شکل یک تخم مرغ میبیند.
در تصویر شاخص: تصویر بالا چیزیست که ما از موشک و دوستمان سوار موشک میبینیم. تصویر پایین چیزیست که دوستمان از کرهی زمین و ستارهی آلفا قنطورس مشاهده میکند. البته فاصلهی ستاره تا زمین نیز برای او کوتاهتر دیده میشود.
– اَبا اِباد