این روزها و با سفر یاسمین مقبلی (فضانورد آمریکایی، با پدر و مادری ایرانی الاصل) به ایستگاه بین المللی فضایی (ISS)، در صفحات فارسی بارها و بارها در مورد ISS می‌شنوید.
در میان این انبوه خبرهایی که کمابیش همه یک چیز را می‌گویند، جالب است بدانید که ISS تنها ایستگاه فضایی ساخته‌ی دست بشر نیست. ایستگاه فضایی به هر سازه‌ی مصنوعی گفته می‌شود که در مدار زمین قرار گرفته و دارای محیط تحت فشار، منابع و سیستم‌های لازم برای سکونت انسان به مدت طولانی‌ست. ایستگاه فضایی بسته به طراحی، ممکن است برای انجام فعالیت‌های گوناگون از جمله آزمایشات بیوشیمیایی و بیولوژیکی، تحت شرایط بی‌وزنی مورد استفاده قرار گیرد. جالب است بدانید که در تاریخ ایستگاه‌های فضایی، شوروی سابق نسبت به ایالات متحده، پیشروتر بوده است، تا آنجا که ایستگاه بین المللی فضایی، با استفاده از تجربه‌ی ایستگاه فضایی میر (MIR) شوروی طراحی و ساخته شده است. ایستگاه فضایی میر که تماما توسط شوروی ساخته شده بود و تا سال ۲۰۰۰، مورد استفاده قرار گرفت، در مقاطعی میزبان فضانوردان آمریکایی بود تا با شرایط یک ایستگاه فضایی بیشتر آشنا شوند.
در ادامه لیستی از ایستگاه‌های فضایی مهم را مشاهده می‌کنید:
۱ – سالیوت ۱ (شوروی) : اولین ایستگاه فضایی که در سال ۱۹۷۱ به فضا پرتاب شد. پس از آنکه تنها خدمه‌ی آن در حین بازگشت به زمین کشته شد، این ایستگاه در همان سال رها شد.
۲- سالیوت ۲ (شوروی): در سال ۱۹۷۳ پرتاب شد و اهداف نظامی داشت. اما در حین قرارگیری در مدار منفجر شد.
۳ – کازمس ۵۵۷ (شوروی): در همان سال ۱۹۷۳ پرتاب شد، اما سامانه‌های آن از کار افتاد و رها شد.
۴ – اسکای لب (ایالات متحده) : در سال ۱۹۷۳ با موفقیت پرتاب شد و آزمایشاتی در آن صورت گرفت.
۵ – سالیوت ۳، ۴ و ۵ (شوروی) : بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶ پرتاب شد که موفقیت چندانی به همراه نداشت.
۶ – سالیوت ۶ (شوروی) : در سال ۱۹۷۷ پرتاب شد و تا سال ۱۹۸۲ با موفقیت مورد استفاده قرار گرفت.
۷ – میر (شوروی) : ساخت آن از ۱۹۸۶ آغاز شد و اولین ایستگاه فضایی مدولار (ماژولار یا modular) بود. بدین معنا که ماژول‌ها(قسمت‌ها)ی مختلف آن در سطح زمین ساخته شده و در مدار، به یکدیگر متصل گردید. تجربه‌ی ایستگاه‌های فضایی سالیوت در این ایستگاه با موفقیت به کار‌گرفته شد. این ایستگاه که از ۶ ماژول ساخته شده بود، تا سال ۲۰۰۰ با موفقیت استفاده شد و تجربه‌ی خوبی برای ساخت ایستگاه بین المللی فضایی، در اختیار سازمان‌های فضایی قرار داد.
۸ -ایستگاه بین المللی فضایی (کنسرسیومی از کشورهای مختلف و به طور اصلی، ایالات متحده و روسیه): از سال ۱۹۹۸ ساخت آن آغاز شد و از سال ۲۰۰۰، تا به امروز، هیچگاه خالی از سکنه نبوده است. در سال‌های بعد، ماژول‌های مختلفی بسته به نیاز، به ایستگاه متصل گردید که ۶ ماژول روسی، ۸ ماژول آمریکایی، یک ماژول ژاپنی و یک ماژول اروپایی، در مجموع ۱۸ ماژول تحت فشار ایستگاه بین المللی فضایی را تشکیل می‌دهند.
۹ و ۱۰ – تیانگونگ ۱ و ۲ : چین هم که بعد از رشد اقتصادی گسترده، حالا به یکی از بازیگران مهم اکتشافات فضایی تبدیل شده است، در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۶، این دو ایستگاه فضایی را در مدار قرار داد و با استفاده از تجربه‌ی به دست آمده، قصد دارد در آینده‌ای نزدیک، نخستین ایستگاه فضایی مدولار خود را در مدار قرار دهد.