مدتها قبل در وقت نهار، بحثی پیرامون انرژیهای تجدیدپذیر پیش آمد و یکی از همکاران آلمانی پرسید که چرا ما پنلهای خورشیدی را در صحرای آفریقا نمیگذاریم و برق تولیدی از آن را از طریق کابلهای زیر دریا به اروپا و آلمان منتقل نمیکنیم؟ ما آنموقع با یک دید انتقادی به قضیه نگاه میکردیم و هرکسی دلایلی در رد چنین پیشنهادی میآورد. یکی گفت که حتما به صرفه نبوده که کسی تا به حال این کار را نکرده است. آن یکی گفت که احتمالا هزینهی کابل کشی زیر دریا بسیار بالاست. دیگری گفت این کار احتمالا اقلیم صحرای آفریقا را به هم میریزد. شخص دیگری گفت که تلفات انتقال برق در چنین فاصلهای بسیار زیاد است. آن دیگری که به سیاست علاقه داشت، گفت که شمال آفریقا امن نیست و با یک جنگ، کل این پروژه میرود روی هوا. آن وسط یک نفر هم گفت که شاید کسی تا به حال به چنین طرحی به شکلی جدی فکر نکرده و بهتر است شما پیشنهاد آن را به مسئولین مربوطه بدهید. البته بعید میدانم آن شخص با این واکنش همکارانش، دیگر پیگیر قضیه شده باشد. اساسا هیچیک از ما فکر نمیکردیم که چنین کاری چه از نظر پیچیدگی فنی و چه از نظر هزینههای آن، ارزش توجه داشته باشد.
به هر روی گذشت و گذشت تا چند هفته قبل خبری خواندم که سنگاپور با استرالیا قراردادی امضا کرده است که در قسمتی از شمال استرالیا، پنلهای خورشیدی در یک مساحت بسیار بزرگ کار گذاشته شود و برق تولیدی حاصل از آن، به کمک خطوط انتقال زیر دریا، به سنگاپور برده شود. ارزش این پروژه حدود ۳۰ میلیارد دلار است که شامل ۸۰۰ کیلومتر انتقال در خشکی و ۴۳۰۰ کیلومتر انتقال زیر دریا میشود. در این پروژه، قرار است پنلهای خورشیدی در منطقهای به مساحت ۱۲ هزار هکتار کار گذاشته شوند. قرار است ۴ گیگاوات از برق تولیدی این نیروگاه بزرگ خورشیدی در استرالیا مصرف شده و ۲ گیگاوات نیز به سنگاپور فرستاده شود. خب اگر مقایسه کنیم، فاصلهی صحرای آفریقا تا آلمان حدود ۳۶۰۰ کیلومتر است که از پروژهی نامبرده حدود ۱۵۰۰ کیلومتر کوتاه تر است. شاید حتی پیچیدگی فنی اجرای چنین پروژهای در دریای مدیترانه، کمتر از اجرای آن در دریای جاوه و دریای تیمور، مابین سنگاپور و استرالیا باشد. پس آن همکارمان پر بیراه نگفته بود که برق خورشیدی را از صحرای آفریقا به آلمان بیاوریم.
اما سوای این صحبتها چرا راه دوری بریم؟ ما که در ایران خودمان نه مانند آلمان کمبود آفتاب داریم و نه مانند سنگاپور کمبود زمین. از طرف دیگر مانند پروژهی مذکور، با پیچیدگیهای انتقال برق از طریق دریا نیز مواجه نیستیم و حتی اکنون نیز شبکهی انتقال برق، بسیاری از مناطق ایران را تحت پوشش قرار داده است. چرا ما نباید از امکانات طبیعی خودمان که به آسانی در دسترس است، استفاده کنیم؟
– اَبا اِباد