اگرچه تپ اخترهای دوتایی یا Binary Pulsars اغلب به عنوان اثباتی بر نظریهی نسبیت عام اینشتین به کار میروند، من در اینجا قصد دارم اثبات نظریهی نسبیت خاص اینشتین از طریق تپ اخترهای دوتایی را به شما دوستان گرامیم ارائه دهم.
تپ اختر Swift J1749 را در نظر بگیرید.
این تپاختر با سرعت خطی حدود ۳۸۸ کیلومتر بر ثانیه در حال چرخش به دور ستارهی همراه خود است. همچنین این تپاختر از خود پرتوهای ایکس ساطع میکند. فرض کنید کاوشگر زمان سنج پرتو ایکس روسی ناسا (Rossi X-Ray Timing Explorer یا به اختصار RXTE) در حال رصد پرتوهای ایکس دریافتی از این تپ اختر است.
دو حالت را در نظر بگیرید. حالتی که تپ اختر طی این چرخش در حال حرکت به سمت ماست و حالتی که تپ اختر در این چرخش در حال دور شدن از ماست.
ما میدانیم که پرتوی ایکس یک نوع موج الکترومغناطیسی بوده و سرعتی معادل سرعت نور یعنی ۲۹۹۷۹۲ کیلومتر بر ثانیه دارد. طبق قوانین فیزیک کلاسیک، ما انتظار داریم زمانی که تپ اختر در حال نزدیک شدن به ماست، سرعت پرتوی ایکسی که به ما میرسد ۳۸۸+۲۹۹۷۹۲ یا ۳۰۰۱۸۰ کیلومتر بر ثانیه و زمانی که در حال دور شدن از ماست، سرعت پرتوی ایکس معادل ۴۰۰-۳۰۰۰۰۰ یا ۲۹۹۴۰۴ کیلومتر بر ثانیه باشد ( اختلاف ۰/۱ درصدی با سرعت نور). اما در واقع چنین اتفاقی نمیفتد. در سال ۱۹۷۷، Kenneth Brecher اخترشناس آمریکایی از دانشگاه بوستون، در مقالهای تحت عنوان
” آیا سرعت نور از سرعت منبع نور مستقل است؟” (لینک مقاله )،به مطالعهی این موضوع در مورد یک تپ اختر دوتایی پرتوی ایکس پرداخت.
براساس این مقاله، برای سیستمی مشابه تپ اختر فوق، سرعت پرتوی ایکس منتشر شده توسط تپ اختر، با تقریب ۰/۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۲ با سرعت نور برابر است. این بدین معنی است که سرعت نور همواره ثابت بوده و از سرعت منبع نور مستقل است. این موضوع اثبات دیگری بر نظریهی نسبیت خاص اینشتین است.