ما هیچوقت کهکشان خودمان را از بیرون ندیده‌ایم. ما جایی درون یکی از بازوهای مارپیچی کهکشان راه شیری قرار گرفته ایم که بازوی شکارچی-سیگنوس (orion-cygnus) نام دارد. ما تقریبا در وسط بازو قرار گرفته ایم و فاصله مان تا مرکز کهکشان و تا لبه‌ی کهکشان، حدود ۲۵ هزارسال نوری‌ست. یعنی اگر با سرعت نور به سمت وسط کهکشان برویم یا به سمت لبه‌ی کهکشان حرکت کنیم، حدود ۲۵ هزار سال طول می‌کشد تا برسیم.
پس با این حساب، قطر کهکشان ما حدود ۱۰۰ هزار سال نوری‌ست.
کهکشان ما همانند یک دیسک بسیار نازک است که ضخامت آن تنها هزار سال نوری‌ست. اما ما هیچوقت از کهکشان خارج نشده ایم تا ببینیم کهکشان خودمان چه شکلی دارد. هیچیک از تصاویری که تاکنون از کهکشان راه شیری دیده اید، تصاویر واقعی نیستند. اما خیالی هم نیستند. از طرف دیگر ما هیچوقت سفری به اطراف کهکشان هم نداشته ایم که بتوانیم نقشه‌ای از کهکشان بسازیم.
پس ما چطور با اطمینان می‌توانیم بگوییم که کهکشان ما مارپیچی است؟
اگر شما هیچوقت از خانه‌تان خارج نشوید، چطور می‌توانید بگویید که نمای خانه‌تان چه شکلی‌ست؟ براساس مشاهداتمان.
اولین چیزی که ما می‌بینیم، آن نوار درخشانی‌ست که در آسمان شب، به صورت اُریب در آسمان امتداد یافته است و اساسا به خاطر همان نوار، کهکشانمان را راه شیری نامگذاری کرده ایم. محور زمین عمود بر صفحه‌ی کهکشان است و به همین خاطر، شما اگر سرتان را کمی خم کنید، آنگاه در حال نگاه کردن موازی با صفحه‌ی کهکشان هستید. پس اینطور فهمیده‌ایم کهکشان ما مانند یک دیسک تخت است.
خب تا اینجا منطقی به نظر می‌رسد که کهکشان ما تخت است. اما اینکه مارپیچ است چطور؟
ما این موضوع را با استفاده از تصاویر ثبت شده از ستاره‌های آسمان دریافته ایم. در یک تصویر تخت مانند تصویر تلویزیون، شما همه‌ی اجسام را در یک فاصله می‌بینید. اینکه کدام جسم دور و کدام نزدیک‌تر است را ذهن شما تصمیم می‌گیرد. اما با تلسکوپ‌ها می‌توانیم دریابیم که فاصله‌ی هر ستاره چقدر است. در چنین تصویری، ستاره‌ی دورتر، در تصویر دورتر قرار داده می‌شود و ستاره‌ی نزدیک، نزدیک‌تر. به این شکل، توانسته‌ایم بفهمیم که هریک از بازوهای این کهکشان دقیقا کجا قرار دارد و دقیقا شکل آن را برای خودمان ساخته‌ایم و فهمیده‌ایم کهکشان ما چهار بازوی اصلی دارد.
مساله‌ی دیگری که ما را به این نتیجه رسانده، مقایسه با کهکشان‌های دیگر بوده است. ما با یافتن محل ستارگان جوان و درخشان و همچنین پراکندگی ابرهای هیدروژن یونیزه شده در کهکشانمان و مقایسه‌ی آن با کهکشان‌های مارپیچی دیگر، دریافته‌ایم که محل بازوهای مارپیچی کهکشانمان کجاست.
تصویر بالا: صفحه‌ی چرخش زمین به دور خورشید در مقابل صفحه‌ی چرخش خورشید به دور کهکشان راه شیری. به همین علت است که ما در آسمان شب، کهکشان را به صورت افقی نمی‌بینیم.
– اَبا اِباد