در تاریخ ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۴، ورود یک سری امواج پرانرژی به اتمسفر زمین، بیشتر ماهواره‌های موجود در اتمسفر را به مدت یک دهم ثانیه، از کار انداخت. همچنین ارتباطات کشتی‌‌ها و زیردریایی‌ها و حتی ایستگاه‌های رادیویی و تلویزیونی، در اثر این امواج، مختل شد. این حجم زیاد انرژی حتی میدان مغناطیسی زمین را برای لحظاتی جابجا کرد. البته طی تنها چند دقیقه، همه چی به حالت عادی برگشت، اما نه برای دانشمندان!!
اخترفیزیکدانان با تعجب از یکدیگر می‌پرسیدند که این دیگر چه بود و از کجا آمد؟
علیرغم اینکه این اتفاق در تعطیلات کریسمس افتاده بود، آن‌ها بلافاصله ایمیل‌های بسیار زیادی دریافت کردند که سوال همه‌ی آن‌ها همین بود: این چه کوفتی بود؟
هرچقدر بررسی‌های بیشتری صورت می‌گرفت، ابهامات بیشتر میشد و نتایج نیز عجیب و عجیب‌تر میشد. مساله زمانی عجیب‌تر شد که داده‌های ماهواره‌ی سویفت (SWIFT) بررسی شد. در آن زمان این ماهواره به تازگی و برای بررسی پرتوهای گاما به فضا پرتاب شده بود. در حالیکه فقط یک ماه از پرتاب ماهواره می‌گذشت و هنوز ماهواره به درستی و در جهت مناسب تنظیم نشده بود، داده‌های عجیبی ثبت کرده بود.
اندازه‌گیری‌های این ماهواره نشان می‌داد که علیرغم جهت نادرست ماهواره، پرتوهای گامایی که سنسورهای آن در این یک دهم ثانیه ثبت کرده بودند، از انرژی تمام پرتوهای گامایی که در مدت ۱۵۰ هزارسال از خورشید به زمین تابیده شده بود، بیشتر بود. فقط یک لحظه تصورش را بکنید، این پرتوها آنقدر پرانرژی بودند که انرژی آن‌ها در زمان یک دهم ثانیه، بیشتر از مقداری بوده که خورشید در ۱۵۰ هزار سال تابانده است.
فیزیکدانان در ابتدا تصور کردند که ماهواره‌ی سویفت در اندازه‌گیری اشتباه کرده است، اما تحقیقات بعدی نشان داد که داده ها کاملا صحیح و قابل اعتماد هستند. این فرضیه پیش آمد که شاید این حجم زیاد انرژی، حاصل انفجار یک ستاره‌ی عظیم بوده است. اما چرا چنین چیزی قبلا رخ نداده بود. مطالعات بعدی، موضوع بسیار جالب‌تری را نشان داد.
در واقع در یک ستاره در آن دوردست‌ها، زلزله‌ای رخ داده بود. بله زلزله یا ستاره لرزه یا starquack.
این شدت بالا از پرتوی گاما نیز امواج زلزله‌ای بود که در یک ستاره رخ داده بود. مکانیزم ستاره لرزه تقریبا مشابه مکانیزم زمین لرزه است، با این تفاوت که این زلزله در نوع خاصی از ستاره‌ها به نام ستاره های مغناطیسی یا مگنتارها رخ می‌دهد. البته قبلا در مورد مگنتارها توضیح داده‌ام .
دانشمندان هنوز دقیقا نمی‌دانند که علت وقوع این ستاره لرزه ها در مگنتارها چیست. اما فرضیه‌ای که اکنون وجود دارد، چین خوردن پوسته‌ی مگنتار در اثر جابجایی میدان مغناطیسی ستاره موجب چنین زلزله‌هایی می‌شود. البته تحقیقات در این مورد همچنان ادامه دارد.
– اَبا اِباد