محمدعلی فروغی، متفکر ایرانی معاصر، در کتاب سیر حکمت در اروپا، گروهی را تحت عنوان سوفسطائیان به این شکل معرفی می‌کند: “در اواخر مائه‌ی پنجم جماعتی هم از اهل نظر در یونان پیدا شدند که جستجوی کشف حقیقت را ضرور ندانسته، بلکه آموزگاری فنون را بر عهده گرفته، شاگردان خویش را در فن جدل و مناظره ماهر می‌ساختند، تا در هر مقام خاصه در مورد مشاجرات سیاسی بر خصم غالب شوند.”
فروغی در ادامه می‌گوید:
“چون برای غلبه بر مدعی در مباحثه به هر وسیله متشبث بودند، لفظ سوفیست که ما آن را سوفسطائی می‌گوییم عَلَم شد برای کسانی که به جدل می‌پردازند و شیوه‌ی ایشان سفسطه نامیده شده است”.
اگرچه پاسخ سفسطه‌های سوفسطائیان، در همانموقع و به توسط فلاسفه‌ی بزرگ آن زمان، افلاطون و ارسطو داده شده است و آراء و نظریات ایشان کاملا رد شده و دیگر در میان فلاسفه و اندیشمندان محل بحث نیست، اما اکنون بعد از بیش از ۲۵۰۰ سال از عمر فلسفه، هنوز شاهد آن هستیم که افرادی در جامعه به انواع سفسطه‌ها و مغالطات دست می‌زنند. بسیار دیده ام که فردی در یک بحث، صرفا به دنبال این است که حرف خودش را به کرسی بنشاند و با علم به نادرست بودن حرفش، از هر روشی کمک می‌گیرد تا ادعای طرف مقابل را رد کند. در این حالت فرد همچون سوفسطائی، به دنبال یافتن حقیقت نیست و به قول فروغی، جستجوی کشف حقیقت را ضرور نمی‌داند و سعی می‌کند با فنون جدل و مناظره، حرف طرف مقابل را به نوعی رد کند.
و همانطور که ذهن انسان به خودی خود، براساس منطق عمل می‌کند و به صورت طبیعی نیازی به آموختن منطق ندارد، روش‌های سفسطه و مغلطه نیز، نیاز به آموزش چندانی ندارد و افراد بدون اینکه حتی نام این روش‌ها را بدانند، از آن‌ها در بحث‌ها استفاده می‌کنند. تعداد این مغالطات زیاد است، ولی من در اینجا یکی از انواع آن‌ها را که این روزها بسیار می‌بینم معرفی می‌کنم.
این مغالطه، “مغالطه‌ی پهلوان پنبه” یا “Straw Man Fallacy” نام دارد.
در این حالت فرد وقتی می‌بیند مستقیما توان رد ادعای شما را ندارد، یک ادعای ضعیف و غیرقابل دفاع را به شما نسبت می‌دهد و بعد با رد کردن آن، می‌خواهد اصل حرف شما را رد کند. مثلا یک برداشت شخصی از حرف شما می‌کند و بعد آن برداشت شخصی خودش (که همان پهلوان پنبه است) که ارتباطی نیز با اصل حرف شما نداشته است را رد می‌کند. نام دیگر این مغالطه، مغالطه‌ی حمله به مرد پوشالی است که با شکل این مغالطه نیز بسیار شبیه است. گویی فرد یک مرد پوشالی ساخته و آن را می‌کوبد.
راه حل پاسخ به آن نیز ساده است، مرد پوشالی را از جلویش بردارید.