قد بلند یا قد کوتاه؟ درشت هیکل یا ریزه پیزه؟ چاق یا لاغر؟
به نظر شما کدامیک بهتر است؟
قد و قواره‌ی انسان‌ها در سراسر دنیا بسیار متفاوت است. در حال حاضر، بلندقدترین انسان‌ها ساکن هلند هستند و کوتاه قدترین انسان‌ها نیز در آفریقای مرکزی زندگی می‌کنند. تفاوت اندازه‌ی انسان‌ها تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات ژنتیکی، فشارهای تکاملی و عوامل محیطی مختلف، بوده است. این تفاوت ابعاد از گذشته تاکنون در جمعیت های مختلف انسان امروزی که به آن انسان خردمند یا هومو ساپینس نیز گفته می‌شود، مشاهده می‌شود. شواهد متعددی تاثیرات کمبود غذا و بیماری‌ها روی ابعاد انسان خردمند را در طول تاریخ نشان می‌دهد.
حال به سوال اول بازگردیم. از نظر تکاملی، در طول تاریخ انسان خردمند، درشت بودن یا ریزه پیزه بودن بهتر بوده است؟
از نظر تکاملی هرکدام از این دو، مزایا و معایب خاص خودش را دارد. در بین نرها، داشتن جثه‌ی بزرگتر شانس جفت‌گیری را افزایش می‌داده است. چرا که نری که جثه‌ی بزرگتری داشته، در رقابت با دیگر نرها، موفقیت بیشتری نصیبش می‌شده و همچنین از نظر شکار کردن، شانس بیشتری برای موفقیت داشته است. در صورت حمله‌ی شکارچیان، کسی که جثه‌ی بزرگتری داشته، بهتر می‌توانسته از خودش و احتمالا دیگران دفاع کند و به این شکل شانس بقای بیشتری داشته است.
در آب و هوای سرد نیز، آنکه جثه‌ی بزرگتری داشته، بهتر می‌توانسته در مقابل سرما دوام بیاورد. پس از نظر تکاملی طبیعی می‌توان انتظار داشت که ساکنین مناطق سردتر، جثه های بزرگتری داشته باشند. اما جثه‌ی بزرگ، مشکلات خاص خودش را به همراه دارد. یک فرد با جثه‌ی بزرگتر به غذای بیشتری نیاز دارد و برای دریافت غذای بیشتر، بایستی بیشتر خودش را در معرض خطر حمله‌ی شکارچیان قرار دهد.
همچنین اگر غذای کافی به او نرسد، زودتر از یک فرد ریزنقش در اثر گرسنگی از بین می‌رود. در مناطق گرم‌تر، جثه‌ی بزرگ چندان هم خوب نیست. چرا که بدن افراد با جثه‌ی بزرگتر سوخت و ساز بالاتری دارد و در اثر فعالیت‌های فیزیکی مثل دویدن، زودتر داغ می‌کند. همچنین فردی با جثه‌ی درشت، چابکی را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به راحتی از دست شکارچیان و خطرات احتمالی دیگر فرار کند. او شانس زیادی برای پنهان شدن ندارد و در جایی مثل یک دشت، شکارچیان به راحتی می‌توانند او را پیدا کنند.
با توجه به این مزایا و معایب جثه‌ی درشت و جثه‌ی کوچک، تکامل طبیعی با توجه به شرایط محیطی، یک حالت متعادل را پیدا می‌کند که به قولی نه سیخ بسوزد نه کباب.
– اَبا اِباد