شاید بتوان سیاهچاله‌ها را جزو جذاب‌ترین اجرام آسمانی برای بشر دانست. تاکنون فیلم‌های سینمایی زیادی ساخته شده که در آن‌ها به نوعی به سیاهچاله‌ها و ویژگی‌های عجیب و غریب آن‌ها پرداخته است. یکی از معروف‌ترین آن‌ها فیلم میان ستاره‌ای یا اینتراستلار ساخته‌ی کریستوفر نولان است و من هم این فیلم را خیلی دوست داشتم. البته من از بین فیلم‌های نولان، بیش از همه به اینسپشن علاقه دارم، اما این فیلم اینتراستلار برای علاقه مندان به کیهان و فضا و اخترفیزیک، جزو محبوب‌ترین فیلم‌هاست. بگذریم. اگر بخواهیم یک تعریف خیلی ساده از سیاهچاله بدهیم،
سیاهچاله‌ها اجرامی هستند که دانسیته‌ی آن‌ها آنقدر بالاست که حتی نور هم نمی‌تواند از گرانش آن‌ها بگریزد.
به همین خاطر ما اسم این اجرام را سیاهچاله گذاشته‌ایم. پس این سیاهچاله رنگ سیاه ندارد، بلکه اصلا نوری از آن ساطع نمی‌شود که بخواهد به ما برسد. پس آیا ما وجود چیزی را پذیرفته ایم که اصلا ندیده ایم؟ وجود سیاهچاله‌ها بسیار پیش از کشف آن‌ها، به کمک نسبیت عام اینشتین پیش‌بینی شده بود. راجر پنروز و استیون هاوکینگ از جمله فیزیکدانانی بودند که پژوهش‌های نظری زیادی در این حوزه انجام دادند. اما ما تنها در سال ۲۰۱۵ توانستیم نشانه‌های مستقیمی از وجود سیاهچاله‌ها پیدا کنیم. همچنین چهار سال بعد و در سال ۲۰۱۹ توانستیم تصویر مستقیمی از یک سیاهچاله ثبت کنیم. اما قبل از اینها ما نشانه‌های غیرمستقیمی از سیاهچاله‌ها داشتیم.
اما چطور ما می‌توانیم چیزی را که نوری از آن به ما نمی‌رسد ببینیم؟
همین مساله راجع به ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک وجود دارد. برخلاف ماده‌ی معمولی جهان، ما هیچ نوری از ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک دریافت نمی‌کنیم و به طور خلاصه ما ماده‌ی تاریک و انرژی تاریک را نمی‌بینیم. اما درست است که مستقیما نوری از سیاهچاله ها ندیده ایم، اما تاثیر آن‌ها را دیده‌ایم. به ویدئوی زیر نگاه کنید. این ویدئو از کنار هم قرار دادن تصاویری به دست آمده است که ظرف ده سال، از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۲، از مرکز کهکشان خودمان کهکشان راه شیری، ثبت شده است.
اگر به ویدئوی بالا دقت کنید، ستاره‌ها حول یک مرکز در حال چرخش هستند و گویی در حال رقصیدن هستند. جالب اینجاست که این ستاره‌ها در مدارهای بیضوی در حال چرخش هستند و در لحظاتی از این چرخش، سرعت ستاره ها زیاد می‌شود. درست شبیه چرخش سیارات منظومه‌ی شمسی به دور خورشید. اما ما در مرکز این مدارات، یک ستاره‌ی غول پیکر نمی‌بینیم که اینطور ستاره‌ها به دور آن بچرخند. اما هرچیزی که آنجا هست، باید جرم زیادی داشته باشد که ستارگان غول پیکر مرکز کهکشان، به دور آن می‌چرخند. درست است که ما این جرم را نمی‌بینیم ولی تاثیر گرانشی آن را به راحتی مشاهده می‌کنیم.
البته در سال ۲۰۱۹، دانشمندان توانستند اولین تصویر را از سیاهچاله‌ی مرکزی کهکشان راه شیری ثبت کنند. می‌بینید که علم برخلاف خرافات، براساس مشاهدات حرف می‌زند نه براساس توهمات.
– اَبا اِباد