“ستارگان در رگهای ما جریان دارند”
شاید ابتدا تصور کنید که این یک متن ادبیست، اما علیرغم علاقهای که به ادبیات دارم، در اینجا قصد ندارم نوشتهای زیبا از منظر ادبی به قلم آورم؛ بلکه قصد من بیان یک حقیقت علمی است، همچون علم کاملا عریان و بدون به کارگیری عنصر خیال و براساس شواهد علمی. این قضیه همچون دیگر قضایای منطقی، از دو مقدمه و یک نتیجه تشکیل شده است. مقدمهی اول براساس شواهد زیستشناسی و مقدمهی دوم براساس شواهد اخترفیزیکی است و نتیجهی آن، موضوع جذابی برای متون ادبی.
ابتدا باید بپرسیم که چرا رنگ خون قرمز است؟
اگر به طبیعت نگاه کنیم، نمونهی رنگ قرمز را در اکسید آهن میبینیم. زمانی که قطعهای آهن زنگ میزند (یا به اصطلاح اکسید میشود)، ما لکههای قرمز رنگی در اطراف آن مشاهده میکنیم. در واقع علت رنگ قرمز خون نیز وجود آهن در آن است. گلبولهای قرمز خون دارای مولکولی به نام هموگلوبین هستند. وظیفهی هموگلوبین انتقال اکسیژن در سراسر بدن است. اتمهای آهن در داخل ساختار هموگلوبین قرار دارند. علت رنگ قرمز خون این اتمهای آهن هستند. اگر ما همچون حیوانات خونسرد، به جای این اتمهای آهن، در ساختار هموگلوبین خود اتمهای مس داشتیم، رنگ خون ما به آبی تغییر میکرد. عنصر آهن نقش مهمی در ساختار هموگلوبین دارد و بدون آن، تنفس برای ما ممکن نیست.
حال سوال دوم این است که اساسا عنصر آهن از کجا آمده است؟
این اتم آنقدر سنگین است که نمیتواند به راحتی در طبیعت ایجاد شود. اخترفیزیک پاسخ این سوال را به ما میدهد: ستارگان در حال مرگ. نوع خاصی از ستارگان به نام غول سرخ، با پایان ذخیرهی سوخت هیدروژن خود، شروع به تبدیل هلیوم به کربن و اکسیژن از طریق همجوشی هستهای میکنند. این اتمها سپس از طریق همجوشی هستهای دوباره به عنصر سنگینتر آهن تبدیل میشود. آهن سنگینترین اتمی است که یک ستاره میتواند از این طریق تولید کند. زمانی که بیشتر اتمهای سازندهی ستاره به اتمهای آهن تبدیل شوند، ستاره در انفجاری از نوع ابرنواختر، متلاشی شده و ذخیرهی کربن، اکسیژن و آهن خود را در فضا پخش میکند. این اتمهای آهن که در حال پخش شدن در کیهان هستند، توسط جاذبهی سیارهای همچون زمین جذب میشوند و این منشا آهن در سیارهی ماست.
خیلی جالب بود
اینم راسته که میگن آب موجود در بدن ما و زمین به خاطر وجود نوعی شهابسنگ بوده که درونشون آب بوده و با برخورد به زمین آب به اینجا اومده ؟
پس اگه درسته چرا باقی کرات آب ندارن ؟
بله این احتمال وجود دارد، باید دید که آیا ترکیب آب سیارکها و دنباله دارها به لحاظ مواد معدنی. مانند ترکیب آب روی زمین است یا خیر؟ اینکه چرا سیارات آب ندارند، بستگی به عوامل مختلف دارد. مثلا مریخ زمانی آب داشته ولی به خاطر از دست دادن میدان مغناطیسیاش، بادهای خورشیدی آب آن را تبخیر کرده است.