در یکی از صحنه‌های پایانی فیلم رستگاری در شاوشنگ (The Shawshank Redemption 1994) اثر بی‌نظیر کارگردان آمریکایی، فرانک دارابونت، مورگان فریمن (الیس رد) که در اثر یک قتل در نوجوانی به زندان رفته و اکنون ۴۰ سال بعد از آن زمان، یک پیرمرد شده را به اتاق بازجویی می‌آورند تا ببینند اگر اصلاح و توانبخشی در مورد او موفق بوده است و او آمادگی بازگشت به جامعه را داراست، عفوش کنند و از زندان آزادش نمایند. فرد جوانی که مسئول بررسی این موضوع است، از رد می‌پرسد که آیا فکر می‌کنی توانبخشی تو موفق بوده است یا نه؟ رد که خیلی عصبانی و در عین حال آرام به نظر می‌رسد می‌گوید : “برای من، این (توانبخشی) فقط یک کلمه ساختگی است. حرف‌های یک سیاستمدار، تا بچه‌هایی مثل تو بتوانند کت و شلوار و کراوات بپوشند و شغل داشته باشند. واقعاً چه چیزی را می‌خواهی بدانی؟ آیا برای کاری که کردم پشیمانم؟” بازجو دوباره می‌پرسد خب آیا پشیمان هستی؟
رد حالا با حالت پیرمردی خسته و پشیمان از کرده‌اش، ادامه می‌دهد که: “روزی نیست که پشیمان نباشم. نه به این دلیل که من اینجا هستم یا چون شما فکر می‌کنید من باید اینجا باشم. وقتی به خودم در آنموقع نگاه می‌کنم، آن بچه‌ی جوان و احمق که مرتکب آن جنایت وحشتناک شد، دوست دارم با او صحبت کنم. می‌خواهم سعی کنم کمی با او صحبت کنم و به او بگویم که واقعیت چیست. اما نمی‌توانم. آن بچه مدت‌هاست که رفته و این پیرمرد تنها چیزی است که باقی مانده است. من باید با این موضوع کنار بیایم. اصلاح شده ام؟ این فقط یک کلمه مزخرف است. پس تو ادامه بده و به این فرم مهر بزن پسر و دیگر وقت من را تلف نکن. چون راستش را بگویم، دیگر برایم اهمیتی ندارد.”
به نظرم این دیالوگ تا حد زیادی واقعیت‌های زیر پوست جامعه‌ی انسانی را نشان می‌دهد. بسیاری از مجرمان اگر می‌توانستند در زمان جرم، آینده‌ی خودشان را ببینند، شاید هیچوقت دست به آن جرم نمی‌زدند. اما چه فایده؟ آدم که نمی‌تواند آینده خودش را ببیند. نه صبر کنید، شاید بتواند. با این پیشرفت تکنولوژی چرا آدم نتواند آینده اش را ببیند؟ دو سال قبل، محققان گروه جرم شناسی انستیتو ماکس پلانک، به همراه محققانی از دانشگاه‌های فرایبورگ و دانشگاه لیدن، پژوهش بسیار جالبی را انجام دادند.
آن‌ها به کمک تکنولوژی واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR)، به گروهی از تبهکاران نشان دادند که در صورت ادامه‌ی رفتارهای پرخطرشان، در آینده چه چیزی در انتظارشان است. آن‌ها به کمک شبیه‌سازی‌های کامپیوتری، وضعیت آینده‌ی این افراد را پیش‌بینی کرده و به کمک واقعیت مجازی به آن‌ها نمایش دادند. به طرزی باورنکردنی، این افراد با دیدن آینده‌ی خود، رفته رفته از آن رفتارهای پرخطر فاصله گرفتند و آن توانبخشی به همان صورتی که مورگان فریمن در این فیلم زیبا گفته بود، برای این افراد نیز اتفاق افتاد. اینطوری می‌توان انتظار داشت که در آینده و با پیشرفت تکنولوژی حتی بتوان آمار جرم و جنایت را نیز کاهش داد. نتایج این تحقیق در ژورنال معتبر ساینتیفیک ریپورتز به چاپ رسید. البته تحقیقات این دانشمندان در این حوزه، همچنان ادامه دارد. لینک مقاله
ویدئو : دیالوگی بسیار جذاب از فیلم رستگاری در شاوشنگ
– اَبا اِباد