هنگامی که یک منبع موج صوتی به سمت یک ناظر حرکت می‌کند یا از آن دور می‌شود، فرکانس موج دریافتی توسط ناظر تغییر می‌کند. به این پدیده اثر داپلر گفته می‌شود. اما اثر داپلر در فیزیک کلاسیک یک پدیده‌ی نامتقارن یا asymmetrical است. بدین معنا که بین حرکت منبع موج و حرکت ناظر تفاوت قائل …
در صورتی که ما در نسبیت خاص اتساع زمان و انقباض طول را مشاهده می‌کنیم، قاعدتا بایستی اثر آن را در سایر پارامترها و پدیده‌هایی که در فیزیک کلاسیک وجود دارد، نیز بیابیم. ما پیش از این با اثر داپلر کمابیش آشنا شده ایم. پیش از آنکه به اثر داپلر در نسبیت خاص بپردازیم، بهتر …
در کمتر از پنجاه سال گذشته، تنوع گونه‌های زیستی، به طرز هشداردهنده‌ای کاهش یافته است. کافیست به فهرست قرمز گونه‌های در معرض خطر یا فهرست سرخ آی‌یو‌سی‌ان (لینک در ادامه)، مراجعه کنید. در حال حاضر، این لیست نشان می‌دهد که حدود ۴۰۰۰۰ گونه در حال انقراض هستند. تخمین زده می‌شود که به زودی، حدود یک …
در مستند زیبای چشمی که می‌شنود، به کارگردانی احمد فاروقی محصول سال ۱۳۴۶، هنگامی که از بهمن محصص، نقاش و مجسمه‌ساز بزرگ معاصر، سوال می‌شود که چه چیزی در کارهای او مطرح است، بهمن محصص چنین پاسخ می‌دهد: ” در کارهای من یک چیز مطرح است، محکومیت وجود. آدم که یک موجود پلی دیمانسیونل بود، …
میون‌ها Muons ذرات بنیادی مشابه الکترون هستند که بار e- و جرمی بسیار بیشتر از الکترون‌ها دارند. این ذرات با تجزیه‌ی پیون‌های حاصل از برخورد پرتوهای کیهانی با مولکول‌های هوا ایجاد می‌شوند. طول عمر میون‌ها حدود ۲/۲ میکروثانیه (۰/۰۰۰۰۰۲۲ ثانیه) است. سرعت پرتوهای کیهانی چیزی حدود ۴۳ تا ۹۹/۶ درصد سرعت نور است. فرض کنیم …
در آگوست ۱۹۱۲، فیزیکدان اتریشی ویکتور هس، با کشف پرتوهای کیهانی Cosmic Rays، فصل جدیدی را بر روی اخترفیزیک و فیزیک ذرات گشود. تا پیش از اختراع اولین شتاب‌دهنده‌های ذرات پرانرژی در اوایل دهه‌ی ۵۰ میلادی، مطالعه‌ی پرتوهای کیهانی، مهم‌ترین و و در بسیاری موارد تنها روش بررسی ذرات بنیادی بود. به عنوان مثال، اولین …
روز ۵ جولای ۲۰۲۲، شتاب دهنده‌ی بزرگ هادرونی Large Hadron Collider یا به اختصار LHC پس از قریب به چهار سال خاموشی، پرتوهایی از پروتون را برای اولین بار، به انرژی ۱۳/۶ ترا الکترون ولت TeV یا ۱۳۶۰۰ میلیارد الکترون ولت رساند که یک رکورد جدید در فیزیک ذرات محسوب می‌شود. انرژی یک پشه در …
در فیلم زیبای نجات سرباز رایان saving private ryan محصول سال ۱۹۹۸، یکی از نقاط عطف فیلم جاییست که در بخش ارسال نامه‌ی تسلیت به خانواده‌هایی که فرزندانشان در جنگ کشته شده اند، یکی از کارمندان به شکلی اتفاقی در می‌یابد که سه نامه‌ی تسلیت در حال ارسال به یک آدرس است. پس از این …
در ماه ژوئیه‌ی سال ۲۰۲۱ (دقیقا یک سال قبل)، ساحل زیبای مادیرا در ایالت فلوریدا، شاهد صحنه‌های فجیعی از به روی آب آمدن هزاران قطعه ماهی بود (تصویر) که در اثر کاهش سطح اکسیژن آب، درون آب خفه شده بودند. مهم‌ترین علت این امر، چیزی نیست جز گرمایش زمین Global Warming. در واقع گرمایش زمین، …
یکی از آزمایشاتی که به خوبی اتساع زمان و انقباض طول در نسبیت خاص اینشتین را نشان می‌دهد، آزمایش برخورد دو پروتون پرشتاب و ایجاد ذره‌ی پیون pion است. البته با این آزمایش در پست‌های پیشین آشنا شده‌ایم، اما در اینجا قصد دارم به موضوع دیگری در این مورد بپردازم. طول عمر یک ذره‌ی پیون …